Aft nedir?
Aftöz Stomatit ‘ ya da kısaca ‘
aft’lar çıkacağı bölgede bir iki gün öncesinde kaşıntı ve kızarıklık şeklinde kendini gösterir, daha sonra ortası beyaz etrafında kırmızı bir haresi olan, hafif çukur, 2-3 mm çapına bir yara haline gelir. Küçük bir krater görünümündedir ve çok acı verir. 1 hafta -15 gün kadar devam edip geçerler.
Aftlar kesinlikle ağız içerisinde oluşurlar, bulaşıcı ve virütik değildirler. Bu özellikleriyle
aftlar uçuklardan farklıdırlar.
Aft neden olur, Aft Neden Çıkar?
Aft oluşumunda etkili faktörler hakkında Sema Hastanesi Ağız ve Diş Sağlığı Uzmanı Mehmet Coşkun önemli bilgiler verdi.
Stres: Günümüzde migren, yüksek tansiyon ve gastrit gibi birçok hastalığın nedenleri arasında kabul edilen stres
aft oluşmasının en önemli nedenlerinden birisidir. Hanımlarda premenstural gerginlik(adet öncesi dönem) de aft oluşumunu hızlandıran faktörlerdendir.
Yiyecekler: Turunçgiller, sirke, turşu, patates cipsi, tuzlu ve baharatlı çerezler gibi ağız mukozasını tahriş edebilen yiyecekler aft oluşumunu hızlandıran önemli faktörler arasında sayılmaktadır. Bunların yanı sıra bazı bünyeler için alerjik olabilen karabuğday, çavdar, arpa, çikolata, fındık, kabuklu deniz hayvanları, soya, domates, bazı patlıcan, elma, incir, peynir gibi yiyecekler de aft oluşumunu hızlandırırlar.
Travma: Yanak dil dudak ısırma, sert yiyeceklerin tahrişi ve yumuşak olmayan diş fırçalama işlemleri ve iyi adapte olmayan protezlerin neden olduğu vuruklar, kötü yapılmış dolgular
aft için uygun zeminin oluşmasına yardımcı olurlar.
Diş Macunu: Diş macunlarının temizleme özelliğini artırmak için köpük yapıcı olarak yapılarına katılan “sodyum lauryl sulhate” ( SLS ) mukoza hücrelerinin yıkımını artıran irrite edici bir kimyasaldır. SLS bu özelliği ile aft oluşumu üzerine direkt etkili olan bir maddedir.
Sistemik Hastalıklar: Behçet Hastalığı: Genital ülser, konjuktivit, retinit, lokositoz gibi, birçok sistemik belirtiler yanında ağız içerisinde oluşan tekrarlayıcı aftlarla kendini gösteren bir hastalıktır.
Birçok malign ve otoümmin hastalıklarla birlikte de tekrarlayıcı
aftlar görülebilmektedir.
Aft Oluşmasının Diğer Nedenleri:
B12 vitamini ve demir noksanlığı, sigara içme, tütün çiğneme gibi alışkanlıkların de aft oluşumuna katkıda bulunan önemli faktörler olduğu bilinmektedir.
Aftın Tedavisi
Mehmet Coşkun, “Tedavisi mümkün olmayan
aftlar herhangi bir tedavi uygulanmasa da genellikle 7-15 gün sonra kendiliğinden iyileşmektedir. Yapılacak işlemler sadece ağrı ve acıyı azaltmaya yönelik olacaklardır. Son dönemlerde diş hekimliğinde teknolojik gelişmeler de
aft tedavisinde alternatifler oluşturmuştur. Aftın çıkma aşamasında 2 seans uygulanan laser aftın açısının azaltılması ve çok kısa sürede iyileşmesi sağlanabilmektedir.
Aft sorunu ile karşı karşıya olanların aşağıda sıralanan işlemlerden birini yada birkaçını uyguladıklarında daha rahat bir periyot geçirmeleri mümkündür” dedi.
Aft ağrısını azaltma ve çabuk iyileşme için
Sema Hastanesi Ağız ve Diş Sağlığı Uzmanı Mehmet Coşkun, ağrıyı azaltmak ve iyileşme periyodunu kısaltmak için şu önerilerde bulundu;
“· Sıcak, asidik ve tahriş edici gıdalardan kaçınılmalıdır.
· Oksijenli suya batırılan pamuk ya da gazlı bez ile aft bölgesi temizlenebilir.
· Su ile karbonat karışımından hazırlanan ince yapılı bir krem aft üzerine sürülebilir.
· Yarım bardak suya yarım kaşık tuz ilavesi ile elde edilen solüsyonla günde üç kez gargara yapılabilir,
· Yemeklerden önce aft bölgesine ağız için hazırlanmış anestezik kremler uygulanabilir.
Ağızda bir çok hastalığın belirtisi olarak değişik tipte yaralar görünse de, aftlar sağlıklı insanlarda da görülür. Sadece çok sık tekrarlayan veya 1 cm yakın büyüklüğe ulaşıp boğazda şişlere neden olan majör tipteki aftlar sistemik bir hastalığın habercisi olabilir. Bu durumda bir doktora görünmekte fayda vardır.”
