Şikayet: Kaynar su veya buhar ya da ateş veya kimyasal madde sonucu yaralandınız. Deriniz kızardı, kabardı, siyahlaştı veya beyazlaştı.
Yanıklarla İlgili
Sıcak sıvılar, buhar, elektrik şoku, kimyasallar veya ateş yanığa yol açar. Yanığın tedavisi, yanığa neyin yol açtığına ve ciddiyet derecesine bağlıdır. Çocuklar ve yaşlılar yanıkların yol açtığı komplikasyonlara açık oldukları için hemen tıbbi müdahale görmelidir.
Yanıklar derecelerine göre sınıflandırılır.
Birinci derece yanıklar: Sadece derinin dış tabakası yanmıştır. Deri kızarır, hassaslaşır, ama kabarmaz. Birinci derece yanıklar genellikle ciddi bir sorun değildir.
İkinci derece yanıklar: Sıcak sıvı, benzin veya yanıcı sıvı veya ateşin yol açtığı ciddi bir yanığınız ya da yaranız var. Yanan yer ağrıyor ve şişti, kabardı ve yüzeyi su topladı ve sulanıyor. Doğru müdahalede bulunursanız, bir – iki günde sıkıntılarınız azalır ve bir hafta içinde geçer.
Üçüncü derece yanıklar: Yanık ciddi, derinde ve muhtemelen etiniz yandı, deriniz kavruldu ve beyazlaştı. Sinirleriniz yandıysa, yanığın üzerinde değil, kenarlarında ağrınız olur. Üçüncü derece yanıklar elektrik şokuyla, giysilerin yanmasıyla, ciddi benzin yanıklarıyla veya uzun süre ya da yoğun olarak ateşe maruz kalmakla meydana gelir.
Yanıkların Tedavisi İçin Kendiniz Ne Yapabilirsiniz?
- Üçüncü derece yanıklar: Ambulansı beklerken ısıyı biraz düşürmek için yanık bölgeyi soğuk suya daldırın. Sonra yarayı veya bütün vücudu temiz bir bandajla ya da çarşafla sarın. Hiçbir giysiyi çıkarmaya çalışmayan. Hiçbir ilaç sürmeyin.
- İkinci derece yanıklar: Önemsiz ikinci derece yanıklar suyla soğutulabilir, sonra hafifçe sabunla yıkanıp çalkalandıktan sonra antiseptik serpilir ve gevşek şekilde bağlanır.
- Birinci derece yanıklar: Yanığın üzerine yapışmış giysiyi alın ve kesin. Mümkünse akar suyun altında 2 – 3 dakika tutun. Sonra temiz ve kuru gazlı bez ya da bez bandaj yapın. Pamuk kullanmayın. Merhem veya ilaç kullanmayın. Pomat sürmeyin. Bunlar iyileşmeyi geciktirir. Eğer 19 yaşın üzerindeyseniz aspirin veya ibuprofen gibi ateş düşürücü alın, bu ağrının ve yanmanın azalmasına yardım eder.
- Bütün yanıklarda: İlkyardımdan sonra, mümkünse yanık bölgeyi havaya kaldırın. Yanığınız iyileşirken temiz giysi giyin ve enfeksiyon anlamına gelen kızarma veya şişme olup olmadığını kontrol edin. Kabarcıkları koparmayın. Yeni deri kuruyup çatlayabilir. Nemlendirici sürebilirsiniz.
- Deri yarılmışsa ve en son aşınızın üzerinden beş yıldan fazla zaman geçmişse, tetanos aşısı yaptırın.
Yanıklar İçin Önlem
- Yatakta sigara içmeyin.
- Evinize duman alarmı taktırın.
- Benzin, gazyağı ya da hafif sıvıları sakın bir minder veya yastık kılığı üzerine akıtmayın.
- Yangın önlemeyle ilgili önlemler için (yangına karşı evinizde önlem alın bölümüne) bakın.
MESS’in katkılarıyla
