İlk 4- 6 ay süresince sağlıklı bir annenin sütü bebeğin beslenmesinde tek başına yeterlidir. Anne sütü doğumdan sonra plasentanın görevini devralarak 6. aya kadar, bebeğin ihtiyaç duyduğu tüm gıdaları miktarları ve biyolojik yararlılıkları en uygun olacak şekilde içerir, enfeksiyonlardan korur ve optimal şekilde büyümesini sağlar. Bu dönemde su dahil hiç bir ek gıda verilmesine gerek yoktur.
EMZİRMENİN ETKİLİ BİR ŞEKİLDE BAŞLAMASI VE SÜRDÜRÜLMESİ İÇİN DOĞUMDAN SONRA NELER YAPILMALIDIR?
| - | Bebek doğumdan hemen sonra çıplak olarak annenin çıplak göğsüne konulmalı ve arama refleksi başlar başlamaz ilk emzirme sağlanmalıdır,
|
| - | Bebeğe tıbbi endikasyonlar (gereklilikler) dışında emzirme öncesi hiç bir besin verilmeden ilk olarak kolostrumu emmesi sağlanmalıdır,
|
| - | Bebek gece ya da gündüz her istediğinde ve istedği sürece emzirilmelidir. |
| - | Anne ile bebek aynı odada kalmalıdırlar.
|
| - | Emzirilen bebeğe ilk 4-6 ay su dahil başka hiç bir gıdanın verilmemelidir. |
Bebekte emme refleksinin en kuvvetli olduğu an doğumdan sonraki 20-30 dakikadır. Bebek bu sürede emzirilmezse emme refleksi geçici olarak zayıflar ve bu zayıflama 1-1.5 gün devam eder. Bu nedenle bebeğin doğduktan sonra ilk yarım saatte anne memesine konulması çok önemlidir.
ETKİLİ EMZİRME NASIL OLMALIDIR ?
| - | Bebeğin gövdesi anneye dönük ,başı dik, memeye yakın ve çenesi memeye değecek şekilde tutulur.
|
| - | Bebeğin ağzı, dudakları dışa dönük olduğu halde genişçe açılmış ve meme başı ile beraber aerolanın bir kısmını da kavramıştır.
|
| - | Meme başı ile birlikte ağıza alınan aerola ve meme dokusu damağa doğru uzunca bir emzik oluşturmuştur.
|
| - | Bebeğin dili önde alttan meme başını sarmalıyor şekildedir.
|
| - | Bebeğin emme hareketi yavaş ve derindir.Sütü yuttuğu duyulabilir
|
| - | Bebek rahat ve huzurlu görünür.
|
| - | Anne meme başında ağrı hissetmez
|
Emzirme pozisyonu uygun olan bir bebek istediği süre ve sıklıkta emmelidir.Yeterli miktarda emen bir bebek anne memesini kendiliğinden ya da uyuyarak bırakır.
Anne memesinden emme ile biberondan emmenin tekniği birbirinden oldukça farklıdır. Biberonla emen bebeğin dili, anne memesini emerken olduğu gibi öne alt çene gingivasına kadar uzanmaz, aksine geriye itilmiş durumdadır. Biberon emziği yeterince uzun olduğu için ,bebeğin onu çekip uzatarak emzik şekline sokmasına gerek yoktur. Biberondan emmeye alışan bebek anne memesini almakta güçlük çeker. Bu nedenle anne sütü alan bir bebeği biberonla beslemekten kaçınılmalıdır
YENİ DOĞAN DÖNEMİNDE EMZİRMENİN BAŞARILI OLUP OLMADIĞI NASIL ANLAŞILIR.?
| - | Besleme sıklığı günde 8 ile 12 kez arasındadır (bebek her defasında iki memeyi birden emmek zorunda değildir).
|
| - | Bebek ilk iki günde en az 1-2 bez ıslatmış olmalıdır.
|
| - | Eğer varsa pembe ürat kristalleri üçüncü günden sonra kaybolmalıdır.
|
| - | Üçüncü günden sonra günde 4-6 adet disposable bez ya da 6-8 adet kumaş bez ıslatmış olmalıdır. |
| - | Günde en az 3-4 dışkılama olmalıdır
|
| - | Dışkı miktarı bir yemek kaşığı ya da daha fazla olmalıdır.
|
| - | Üçüncü günden sonra yumuşak,sarı dışkılama 4 (eğer büyükse) ile 10 (eğer küçükse) arasında olmalıdır.
|
| - | Bebeğin emmesi ritmik bir şekilde duyulmalıdır.
|
| - | Bebeğe bir taraftaki emmesi bitene kadar izin verilmelidir (emme süresi anne ve bebeğin tercihine göre değişebilir).
|
EMZİRMEDE TEHLİKE İŞARETLERİ:
Bu durumlarda annenin ve bebeğin ilgili hekim tarafından değerlendiirlmeleri gerekir
| - | Üçüncü günden sonra günde 6 bezden daha az ıslatması
|
| - | Üçüncü günden sonra siyah, yeşil ya da koyu kahverengi dışkılama olması
|
| - | Günde 3-4 sarı dışkılamadan az olması (dördüncü günden bir aya kadar)
|
| - | Günde 8 kezden daha az beslenmesi
|
| - | Bebeğin sürekli bakım ister, daima aç ve hiç bir zaman memnun görülmemesi
|
| - | Bebeğin istisna olarak "iyi"olması, nadiren ağlaması ve 4-6 saatten fazla kesintisiz uyuması
|
| - | Sütün gelmesi, ancak yutma sesinin duyulmaması
|
| - | Meme başının çoğu emzirmede ağrılı ve hassas olması
|
| - | Memelerde belirgin tıkanma olması (memeler çok serttir ve emzirmeden sonra yumuşamaz)
|
| - | Bebeğin günlük tartı artışının 15-30 g?dan az olması
|
| - | Bebeğin doğumdan sonra onuncu günde doğum tartısına ulaşamaması
|
Memede oluşabilecek mastit ve mantar enfeksiyonu gibi durumlar vakit geçirmeksizin tedavi edilmeli, emzirmeye ara verilmesi önlenmelidir.
Hastane kaynaklı patojenlerin oluşturduğu mastitler dışında emzirmenin devam etmesi gereklidir. Emzirmenin bebeğe bir zararı olmadığı gibi ,oluşacak bir meme absesinin de önüne geçebilir.
Meme absesi oluşmuşsa, absenin olduğu taraftan emzirme yapılmamalı, sağlam memeden emzirmeye devam edilmelidir.
Memenin ve meme başının büyüklüğü emzirmeyi etkilemez. Meme büyüklüğünü belirleyen salgı bezleri değil, yağ dokusu miktarıdır. Bu nedenle meme büyüklüğü ne olursa olsun tüm anneler yeterli süt üretebilirler. Emzirme pozisyonu uygun olan bir bebek meme başı küçük de olsa meme başını uzatarak etkili bir şekilde emebilmektedir. Meme başının düz ya da çökük olması sorun yaratabilir. Meme başları çökük olan anneler son üç aydan başlayarak günde bir kaç kez meme başı masajı yapmalıdırlar. Bebeğin emdikçe çökük olan meme başını çıkartacağı da unutulmamalıdır.
Emzirme öncesi ve sonrasında memelerin temizlenmesi ya da yıkanmasına gerek yoktur. Bu işlemler meme başı ve aerolanın tahriş olmasına neden olabilir. Aeroladaki Montgomery tüberküllerinden salgılanan yağlı, kokulu,antibakteriyel madde memeyi doğal olarak korur.
Emziren anneler ellerini her emzirmeden önce bol su ve sabun ile yıkamalıdırlar.
Doğum Sonrası Ek Besin Vermenin Kabul Edilebilir Medikal Nedenleri :
| - | 1500 g?ın altında doğum ağırlığı ya da 32 haftanın altında gestasyon yaşı
|
| - | Potansiyel ağır hipoglisemi ile birlikte SGA (gebelik yaşına göre düşük tartılı bebek)
|
| - | Annenin ağır hasta olması (psikoz, eklampsi ya da şok gibi)
|
| - | Bebeğin doğumsal metabolizma bozukluları (galaktozemi, fenilketonüri ve maple şurup hastalığı gibi)
|
| - | Bebeğin akut sıvı kayıpları
|
| - | Annenin emzirme için kontrendike ilaç kullanması (onkoloji ilaçları,antiepileptikler gibi)
|
Başarılı Emzirme ile İlgili On Öneri:
Dünya Sağlık Örgütü(WHO) ve UNICEF 1989 yılında ortaklaşa yayınladıkları "Emzirmenin Korunması, Özendirilmesi ve Desteklenmesi" ve "Başarılı Laktasyon için On Öneri" raporunda tüm bilimsel gelişmelerin ışığında sağlık kurumlarında uygulanması gerekli asgari kurallar belirtilmiştir.
Doğum ve yenidoğanların bakımıyla ilgili hizmet sunan bütün kurumlar:
- Emzirmeye ilişkin yazılı bir politika hazırlamalı ve bunu düzenli aralıklarla tüm sağlık personelinin bilgisine sunmalıdır
- Tüm sağlık personeli bu politika doğrultusunda eğitilmelidir.
- Gebe kadınlar emzirmenin yararları ve yöntemleri konusunda bilgilendirilmelidir
- Doğumu izleyen yarım saat içinde emzirmeye başlamaları için annelere yardımcı olmalıdır
- Annelere emzirmenin nasıl olacağını ve bebeklerinden ayrı kaldıkları durumlarda sütün salgılanmasını nasıl sürdürebilecekleri gösterilmelidir.
- Tıbben gerekli görülmedikçe,yenidoğanlara anne sütünden başka bir yiyecek ya da içecek verilmemelidir.
- Anne ve bebeğin 24 saat birarada kalmalarını sağlayacak bir uygulamayı benimsemelidir
- Bebeğin her isteyişinde emzirilmesi teşvik edilmelidir.
- Emzirilen bebeklere yalancı meme ya da emzik türünden herhangi bir şey verilmemelidir
- Emzirmeyi destekleyen grupların oluşumunu sağlamalı ve taburcu olan anneleri bu gruplara katılmaya teşvik etmelidir.
