Pankreasta başlayan kanserin iki çeşidi vardır. İlki pankreas kanallarındaki kanserdir ki bu durum vakaların yüzde doksanını oluşturur. Diğer durum ise, pankreastaki hormon üreten hücrelerin (insulin) tümörle kaplanmasıdır.
Pankreas kanseri özellikle yaşlı insanlarda etkisini gösteren bir hastalıktır ve insanların yaşam süresi arttıkça bu hastalığa rastlanma oranı da artmaktadır.Sigara içmek ve kronik pankreatit bu hastalığı tetikleyen faktörlerdir. Pankreas kanseri genellikle daha teşhisi konulmadan yayılmış olur; çünkü bu hastalığın ön belirtilerinin çözümü oldukça zordur.
SEMPTOMLAR
Belirsiz karın rahatsızlıkları genellikle pankreas kanserinde tümörün gelişimini gösteren tek belirtidir. Diğer bir belirti de karnın arka tarafından yayılan ve eğilince etkisini gösteren acı verici ağrılardır.
İştahınız kapanır ve kilo kaybetmeye başlarsınız. Çoğu pankreas tümörü pankreasın baş tarafını etkiler. Büyüdüklerinde ise karaciğerden ve safra kanallarından bağırsaklara giden kanal çıkışlarını tıkarlar. Bu da bilirubinin artışını tetikler (san portakal renginde bir pigment). Sarılık, kaşınma, kahverengi sıvı idrar ve açık kil rengi katı idrar bu belirtilerin devamıdır.
Sarılık geçirdiğiniz sırada ise tümör çok fazla büyümüş olur.
Hormon üreten hücrelerde tümörü bulunan bireylerin belirtileri aşın hormon üretimine bağlı gelişir. Genellikle fazla oranda insulin üretiminden dolayı kan şekeri oranı düşer, baygınlık, anomali, titreme ve terleme meydana gelir.
TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Doktorunuz pankreas kanserinden şüpheleniyorsa, sizden, tümör belirleyicilerini saptamak üzere kan testi isteyecektir (kan akışında dolaşan ve tümörler tarafından üretilen proteinler). Bununla birlikte pankreatik kanserin ana dayanak noktasını belirlemek ve tümörün nasıl geliş¬tiğini saptamak amacıyla doktorunuz sizden ultrason ve bilgisayarlı tomografi isteyebilir (iki metod da tümörü gözden kaçırabilir).
Diğer tahlil ise; biyopsiye izin veren ve herhangi bir engellemeyi rahatlatan (ERCP) endoskopik retrograde kolanjiyopankreatografıdir. Ayrıca bilgisa¬yarlı tomografi, hassas bir iğnenin pankreastaki hücreleri toplayarak kanser içerip içermediğini bir mikroskop altında gözlemlemek için kullanılır.
Pankreasın bir parçasının veya tümünün alınması tek tedavi yöntemidir. Bu yöntem, kanseri yayılmadan teşhisi konulmuş bireylerde yararlıdır. Bu hastalığın nüksetme olasılığı fazladır ve kanser hücrelerinin lenf bezlerine yakın bulunması ve komşu dokulara sıçraması oranı da fazladır.
Radyoterapi ve kemoterapi, tümörleri azaltmak ya da cerrahi müdaheleden sonra tedavi amaçlı olarak kullanılır. Ama bu tedaviler insanın yaşamım uzatmaz. Safra kanallarına ERPC yardımıyla dik tüplerin yerleştirilmesi cerrahi müdahele olmaksızın hayat kalite¬nizi arttıracaktır.
Soru: Kız arkadaşımın annesi pankreas kanserine yakalandı. Karaciğerde çok sayıda metastaz var. 3 kür kemoterapi gördü. Çekilen filmler sonucunda ilacın etkili olmadığı anlaşıldı ve ilaçlar değiştirildi. Doktor “Karaciğer çok kötü durumda. Müdahale edilemez” diyor. Tedavi ve besin destekleri konusunda önerileriniz nelerdir?
Cevap: Pankreas başı kanserlerinde son zamanlarda artış var. Şekerli yiyecekler, alkol, yağlı gıdalar, katkı maddesi içeren besinler ve aşırı miktarda kırmızı et tüketiminin bu artışta rolü var. 1997-20005 yılları arasında yapılan bir çalışmada günde 2 kez yüksek oranda şeker alanlarda kanser riski az şeker alanlara göre 5 kat daha fazla bulunmuş. Şeker, insülin hassasiyetini azaltarak kansere zemin hazırlar. Tedaviye gelince…
Son çalışmalar, pankreas kanseri metastazlarında hedefe yönelik kanser ilaçlarının daha önce kullanılan ilaçlara göre faydalı olduğunu göstermiş. Doktorunuz deneme amaçlı bu ilacı kullanabilir. Pankreas kanserinde en önemli faktör sarılıktır. Hastada sarılığın olup olmadığına dikkat etmeli. Sarılık yoksa yeni kemoterapi ilaçları da denenebilir. Hastanıza beslenme önerilerim şunlar:
*Hızlı kilo kaybını önlemek için yağsız, proteinden zengin gıdalara diyetinizde yer açın.
*Karaciğerinizi korumak için milk thistle (devedikeni sütü kapsülü), dandelion (karahindiba hapı), boswellia bitkisi hapı, burdock (dulavrat otu tableti) gibi besin desteklerini kullanabilirsiniz.
*Kilo kaybı varsa günde 2-3 grama kadar, omega 3 kullanın.
* Pankreas enzimlerinde faydalı olduğu için günde 3 defa birer tane . bromelain (ananas hapı) kullanın.
* îmmün sisteminizi güçlendirmek için coriolus versicolor mantarı hapı alın.
* Haftada 1 kez yağsız kırmızı et yiyin. Diğer günler balık, tavuk ve hindiye, öncelik verin.
* Her gün yarım kiloya yakın yoğurt yiyin.
* Bol bol organik elma ve ayva tüketin.
* Pankreas kanserinde ishal sık rastlanan bir şikayet. Kızılcık ve nar suyu ishali önler.
* Son çalışmalarda zerdeçalın tümörü küçülttüğü gösterilmiş. Zerdeçal tadını sevmiyorsanız tabletini (turmeric) kullanın.
* Ağrınız varsa bir ağrı merkezine gidin.
*2007’de yapılan bir çalışmada radyoterapi ve kemoterapiye dirençli kanserlerde zencefilin tümör hücrelerini durdurduğu gösterilmiş. Zencefili yemek içinde tüketebilir ya da çayını içebilirsiniz.
Pankreas kanseriyim, özel diyet uygulamalı mıyım?
Cevap: Alabileceğiniz en önemli tedbir yağlı gıdalardan uzak durmak ve posalı meyve-sebzeler tüketmek. Pankreas kanseri olanlarda genellikle diyabet ortaya çıkar, bu konuda dikkatli olun. Eğer diyabetiniz varsa kan şekerinizi çok iyi kontrol edin. Kontrol altında tutulmayan diyabet hastalığınızı azdırabilir. Düzenli aralıklarla karaciğer fonksiyon testleri ve büiburin testi (sarılık testi) yaptırın. Karaciğerinize takviye olarak milktystel, dandelion ve nıaitake mantarı hapı alabilirsiniz.
Prof. Dr. Erkan TOPUZ
Bu Konuyla ilgili olarak daha ayrıntılı bilgi sahibi olmak için aşağıdaki videoyu da izleyin lütfen.
