Soru: Annem (51) 2 ay önce rahim kanserine yakalandı. Ameliyatla rahmi ve yumurtalıkları alındı Şimdi kemoterapi görüyor. Doktorlar annemin durumunun iyiye gittiğini söylüyor. Ancak hastalığını öğrendikten sonra annemin psikolojisi çok bozuldu. Eksiden hayat dolu bir kadındı. Artık çabuk sinirleniyor, ağlama nöbetleri geçiriyor ve sürekli ölümden söz ediyor. Bize ne tavsiye edersiniz? FATOŞ K.
Cevap: Her geçen gün görülme sıklığı artan kanser, hastalar üzerinde ruhsal sorunlara yol açabilir. Kanserin yol açtığı stres, hastanın yaşına, kanserin türüne evresine, yaşam koşullarına, sosyal güvenlik durumuna ve kişilik özelliklerine göre farklılık gösterir. Kanser olduğunu öğrenenlerde yalnızlık, öfke, inkar, panik, suçluluk, saldırganlık, güçsüzlük, çaresizlik gibi tepkiler ortaya çıkabilir. Daha sonra bu tablo depresyonla sonuçlanabilir. Kanser tedavisi gören hastaların yüzde 30’unda depresyon ortaya çıkar. Depresyonun en önemli belirtileri şunlar:
Sık sık ağlama isteği, umutsuzluk, karamsarlık, yoğun kaygılar, sinirlilik, uzun süren üzüntü, tekrarlayan ölüm ve intihar düşünceleri, neşesizlik, hayattan keyif almama, tahammülsüzlük, içe kapanıklılık, sürekli geçmişe yönelik pişmanlıkları ve hataları düşünme, kendini değersiz görme. En az 2 hafta süreyle bu şikayetleri yaşayanların mutlaka psikiyatrik destek alması gerekir. Depresyon ciddi bir ruhsal hastalıktır, intihar riski yüksektir. Bu şikayetler olmasa da tedavi süreci ağır ve uzun sürdüğü için hastaların psikolojik destek almaları ruh sağlığını korumada önemli. Hastanın psikolojik olarak güçlü olması hastalığı yenmede ve yaşam süresini uzatmada çok önemli.
Annenize ilgi ve anlayış gösterin. Annenize yardıma doktor randevusu alıp, doktora gitmesini sağlamakla başlayabilirsiniz. Duygusal destek verin, anlattıklarını dinleyin, intiharla ilgili söylemi olmuşsa mutlaka tedavi eden doktora bildirin. Sosyal aktivitelere, yürüyüşlere davet edin ancak kabul etmezse çok ısrarcı olmayın. Bu tür aktiviteler onu daha diri tutacak, bağışıklık sistemini olumlu yönde etkileyerek tedaviye katkı sağlayacaktır. Sosyal destek, kanserin gidişini iyi yönde etkiler, yaşam süresini de uzatır.
