Pacemaker takılmış her hasta sürekli gözetim altında tutulmalıdır. Aygıtın takılmasını izleyen ilk günlerde uyarıyı değerlendirmek için günde iki kez EKG çekilmesi yerinde olur.
Hastaneden çıktıktan sonra da uyarının sürekliliğini sağlamak için uyulması gereken çok önemli bazı kurallar vardır; Birincisi her sabah nabza bakılmalı, dakikada kaç kez attığı sayılmalıdır. Bu basit işlemin kesinlikle aksatılmaması gerekir. Kalp atım sayısı sabit pacemaker’larda aygıtın ayarlandığı değere eşit, gerektiğinde çalışan pacemaker’larda ise ayarlanan değere eşit ya da ondan yüksek olmalıdır; bu ikinci durumda eğer nabız ayarlanan değerden yüksekse kalbin kendiliğinden atması nedeniyle pacemaker çalışmıyor, eğer eşitse kalbi uyarıyor demektir.
Nabız hiçbir zaman pacemaker’ın önceden ayarlandığı değerin altına düşmememelidir; düşerse hemen bir kalp hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır. Hiçbir sorun olmasa bile en az ayda bir kontrol için EKG çekilmelidir. Ayrıca hasta özellikle kutunun bulunduğu bölgeye yönelik darbelerden kaçınmalı, güçlü magnetik alanlardan uzak durmalıdır.
Gelişmiş merkezlerde hastaya özel bir kart verilir. Bu kartta hastanın özelliklerinin yanı sıra pacemaker’ın tipi, ayarlandığı frekans, takıldığı merkezin adresi, günlük kontrol ve ani bozulma durumunda acil önlem için izlenmesi gereken kurallar yazılıdır. Hasta bu kartı sürekli yanında taşımalıdır.
Pacemaker’ı besleyen pillerin dayanma süresi de bilinmelidir. Üretici şirketlerin 5-10 yıl gibi bir süreden söz etmesine karşın uygulamada bu pillerin ömrü dört ya da en fazla altı yıldır. Nabız sıklığının artması ya da bayılmaların başlaması pillerin tükendiğine işaret eder; aynı zamanda EKG’de de elektriksel uyarının zayıfladığı görülür.
Bu belirtiler ortaya çıktığında uyarıcı kutunun değiştirilmesi zorunludur. Değiştirme işlemi basittir ve yerel anesteziyle’ bile yapılabilir. Kutu çıkarılarak elektrotlar kutudan ayrılır ve bu elektrotlar yeni bir kutuya bağlanır. Her iki tip pacemaker için de aynı işlem uygulanır.
Karşılaşılabilecek öbür sorunlar:
Elektrotun kopması (genellikle değiştirilmesi gerekir) ve kalp kasındaki elektrotların çevresinde sertleşmeye bağlı olarak uyarı eşiğinin yükselmesidir.
Seyrek görülen bu komplikasyonların dışında pacemaker günümüzde büyük önem taşıyan bir tedavi aracıdır. Hastaları ani ölüm tehdidinden kurtarır; bedensel etkinlik ve ruhsal huzur açısından normal bir yaşam sürmelerini sağlar.
