İşitme protezleri çeşitli biçimlerde olabilir; kullanılacak aygıtın dış görünüşü teknik zorunlulukların yanı sıra hekimin önerisi ve taşıyıcının beğenisi gibi başka etkenlere de bağlı olarak değişir.
Hekimi ilgilendiren konular işitme aygıtının yeterince güçlü olmasına dikkat etmek, hastanın durumuna göre kemik ya da hava yoluyla iletim sağlayan bir protez önermek ve hastanın işitme eşiğinin ne kadar üstünde ağrı duyduğunu belirlemektir.
Kulak salyangozundaki hasarın en tipik belirtisi işitme üst sınırının ve ağrı eşiğinin aşağı çekilmesidir. Normal bir kulak sesi belirli bir şiddete ulaştıktan sonra işitmeye başlar; işitme organının frekanstan bağımsız olarak en hafif sesle uyarılabildiği bu noktaya işitme eşiği denir.
Normal bir kulakta işitme duyusu ses şiddetinin yükselmesiyle orantılı olarak artar ve işitmenin üst sınırına ulaşıldığında ağrıya dönüşür. Salyangoz hasta olan kulakta ise işitme duyusundaki artış çok daha anidir; hafif sesler hiç işitilmezken şiddetli sesler normal bir kulağa geldiği kadar yüksek gelebilir ve hasta çok daha az şiddetli seslerde ağrı duymaya başlayabilir.
Bu gibi durumlarda işitme eşiğiyle ağrı eşiği arasındaki aralık azaldığından işitme protezi kullanmak zorlaşır. Sesin ya hastanın işitemeyeceği kadar hafif, ya da hastaya ağrı verecek kadar yüksek olma tehlikesi vardır.
Sorunu çözmek için işitme aygıtına sesi güçlendirme düzeyini otomatik olarak denetleyen mekanizmalar takılabilir. Bunlar İngilizce’de “otomatik ses kontrolü” anlamına gelen Automatic Volume Control sözcüklerinin baş harfleriyle AVC olarak adlandırılır.
AVC ve başka modern sistemlerle donatılmış aygıtlar algılama tipi sağırlığı olan hastalar için de yararlıdır. Her ses frekansı için işitme eşiğini saptayan odyometri testiyle hekim işitme kaybının derecesini belirleyerek güçlendirme derecesi ve güçlendirdiği ses frekansların buna uygun bir protez önerir.
İşitme kaybının tipine ve özellikle kemik yoluyla ses iletiminin bozulup bozulmamış olmasına göre sesi kemik (kulak arkası kemiği) ya da hava (ortakulak boşluğu) yoluyla ileten aygıtlar kullanılabilir. Son yıllarda hava yoluyla iletimin çok yetersiz olduğu durumlarda bile işlev gören duyarlı aygıtların kullanıma girmesiyle bu sorun büyük ölçüde önemini yitirmiştir.
