Yemek borusu iltihabı (özofajit) birçok ortak koşula bağlı belirtilerden oluşur.
SEMPTOMLAR
Gastroözofegeal reflü hastalığı (GERD) midedeki asidin ters akım yapmasını önleyen ve büzücü kas adı verilen kas grubunun aralıklı olarak yorgun düşmesinden kaynaklanır. Normalde ise bu kaslar lokma boğazdan girdiği zaman açılır ve mideye gönderildikten sonra tekrar kapanırlar.
GERD’de büzücü kas kendiliğinden ve yutkunma olmadan rahatlar. Bu da midedeki asidin ters akımını sağlayarak (reflü); tahrişe, yanmaya, son derece rahatsız edici bir hissin göğsün orta tarafında yayılmasına etki eder (mide yanması).
Mide yanması, yemek zamanında (midede çokça asit bulunurken) ya da yatma zamanında sizi etkileyebilir. Bunun sebebi, büzücü kasların, uzanmış durumda olmanızdan dolayı, midedeki asidi midenin alt kısmımda tutamamasıdır. Bazı durumlarda ağrı, kalp krizininkine benzer belirtiler göstererek kollarda ve boyunda ağrılara sebep olur. GERD boğazda ağrıya kronik öksürüğe ve boğazda şişkinlik hissine sebep olabilir.
Karında oluşan baskıdan dolayı, kilolu kişilerin ve hamile bayanların GERD hakkında bilgi sahibi olması gerekmektedir. Çeşitli ilaçların kullanımı, sigara içmek, alkol ya da kahve içmek ya da yağ oram fazla besinlerin kullanımı reflü olasılığını arttın.GERD’si sürekli nükseden bireylerin yemek borusu kanserine maruz kalmaları da mümkündür ve GERD tedavisinin kanser riskini azaltmadığı bilinmektedir.
Hiyatüs fıtığı yemek borusunun aşağısında bulunan büzücü kasların etkinliğine zarar verir ve genelde geceleri etkisi görülen reflük aside sebep olur. Hiyatal fıtık fazla kilolu ve sigara kullanan bireylerde görülür.
Enfeksiyona bağlı Özofajit
bağışıklık sistemi zarar görmüş kişilerde görülür; HIV virüsünün sıklıkla sebep olduğu bir komplikasyondur. Bağışıklık sistemi zayıfladığında, yemek borusunun, enfeksiyona sebep olan virüs, bakteri ve mantar gibi mikro organizmaların saldırılarına olan bağışıklığı da düşmüş olur. Kemoterapi ve radyoterapi ile tedavi edilir.
TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Eğer belirtileriniz hafif seviyede seyrediyorsa GERD için evde uygulayabileceğiniz tedavi yöntemleri sıralanmıştır. Asit gidericiler de işinize yarayabilir. Bu basit çözümler iyileşmenizi sağlamadıysa doktorunuza görünmenizde fayda vardır. Türlü ilaçların kullanımı işinizi kolaylaştırabilir.
H2 blokerler ve proton pompası önleyici özellikleri olan ilaçlar midedeki asit oranını ve buna bağlı reflük asit oranım azaltır.Metoklopramid diye adlandırılan ve prokinetik madde içeren ilaçlar büzücü kasların gerginliğini arttırarak, midedeki asidin reflüleşmesini engeller. Cisapride içeren ilaçlar ise başka ilaçlarla birlikte alındığında önemli kalp ritmi problemlerine yol açar.
Eğer belirtileriniz kendi uyguladığınız tedavi sonucunda tekrarlıyorsa (%80’in üstünde insanda görülür) ilaçlarınızı almaya devam etmeli ya da son çare olarak yemek borusundaki büzücü kaslann tekrar güçlendirilmesi için ameliyat olmamız gerekmektedir. Enfeksiyondan kaynaklanan özofajit antiviral, antibiotic ve antifungal ilaçlar alınarak tedavi edilebilir.
Gastroözofajeal Reflü Hastalığının ameliyatı
Fundoplikasyon diye adlandırılan ve Gastroözofajeal Reflü Hastalığının tedavisinde kullanılan bu yöntemde; cerrah, midenin üst kısmını, büzücü kas görevi görecek bir basınç alanı yaratmak için kendi etrafında büker. Böylece yemeğin mideye geçmesi sağlanır, ancak diğer taraftan, asidin yemek borusuna akması önlenmiş olur.
GERD için Evde Uygulanabilecek Tedavi Yöntemleri
Yaşam tarzındaki ve beslenme biçiminizdeki değişiklikler, GERD için temel tedavi yöntemleridir. Bu hastalığın belirtilerini azaltmak için aşağıdaki adımları izleyin:
■ Reflü olma şansını arttıracağını bildiğiniz ve midenin, sindirimini zor yapacağını bildiğiniz besinler tüketmekten kaçının. Mümkün oldukça küçük lokmalarla yemeğinizi yiyin.
■ Asit salgılamasını arttıracak, yemek borusunun alt kısmında bulunan kasların basıncını azaltacak veya midenin boşalmasını zorlaştıracak içecek ve yiyecekleri yemekten kaçının. Yüksek yağ oranı içeren besinler, domatesli mamuller, karbonat içeren içecekler, narenciye, çikolata, kafeinli içecekler (kola, çay, kahve), taze nane, kuru nane ve alkol kullanımından uzak durmak gerekir. Bununla birlikte, GERD hastası her insanın bu yiyecek ve içeceklere olumsuz reaksiyon vereceği söylenemez.
■ Sigara kullanmayınız;nikotin mide asidini canlandırır ve büzücü kasların çalışmasını engeller.
■ Belli bir kilonun üstündeyseniz, kilo verin.
■ Mide yanmasının ilk belirtisinde büyük bir bardak su için.
■ GERD’yi tetikleyen ilaçları (aşağıda sıralanmıştır) doktorunuza danışarak azaltın.
■ Yatmadan önceki iki saat içinde bir şey yemeyin.
■ Mideniz üstünde basınç uygulayacak giysilerden kaçının (sıkı kemer, tayt vb.)
■ Geceleri mide yanması hissediyorsanız kafanızı 15. cm yükseltin veya takoz şeklinde bir yastık kullanarak vücudunuzun üst tarafına açı verin.
■ Yemek yedikten sonra dik oturun, eğilmekten ve ağır cisimler kaldırmaktan kaçının.
