Dokuların bazı etkenlere karşı gösterdiği ve çok kere kızarıklık (rubor), ısı artmast (calor), şişkinlik (tumor) ve ağrı (dolor) ile beliren reaksiyona iltihap denir. İltihabın bu dört karakteri çok eskiden Celcus tarafından ifade edilmiş, bu kavramlara daha sonra Galen tarafından fonksiyon bozulması (function laesa) da eklenmiştir.
Akut yerel iltihap bu bölgede dolaşım bozukluğu ve yavaşlaması ile başlar. Tıp dilinde buna peristatik deveran bozukluğu denir. Kan damarlarının genişlemesi ve daha fazlc kan gelmesiyle iltihaplı bölge kızarır ve ısınır. Bu durum enflamasyon deyimiyle de ifade edilebilir. Yavaşlayan kan akımı sonucu damarlardan dışarı doğru çıkan alyuvarlar organizmanın savunması için savaşmaya başlarlar. Yani bir bakıma iltihap olayı organizmanın bir savunma reaksiyonudur. Kan damarlarından dışarı sızan serumun içindeki antikorlar ve fibrin iltihap reaksiyonunu sınırlandırarak apse oluşumunu kolaylaştırır.
Birçok mikroorganizmalar (bakteri, virüs, mantar, protozoer), mekanik ve fizik etkenler (sıcak, soğuk, çeşitli ışınlar vb.), çeşitli antijenler ve kanser hücreleri organizmada iltihap meydana getiren çeşitti nedenler olarak sayılabilir. Bu etkenlerle akut ya da kronik olarak meydana gelen iltihap reaksiyonu birkaç şekilde sonuçlanabilir. Bazen iltihap tamamen normale döner (rezolüsyon). Organizma iltihap reaksiyonunu en hafif şekilde atlatmıştır. İltihap scnucu bazen o organda bağ dokusu (fibrcsis) meydana gelebilir, iltihapta akyuvarların artışı yani cerahatlenme ve apse teşekkülü en sık görülen sonuçlanma şeklidir. Bu durumda yaranın yani ülserin süpürasyonu söz konusudur. İltihaba uğrayan dokunun tamamen ölümü halinde ise kangren oluyabilir. İltihap meydana gelen dokunun çevresinde çok kere kalın bir hücre engeli oluşur.
Ancak iltihap sebebi olan mikroorganizmalar bazen bu savunma engelini aşarak lenf damarlarına girer ve lenf damarian boyunca ilerleyerek lenf ganglionlarınır şişmesine neden olurlar. Enfeksiyonun lerr yoluyla yayılmasına ienfanjit adı verilir
Mikroorganizmalarla savaş bu lenf bezlerinde devam eder. Eldeki bir iltihap koltuk altı lenf bezlerinin, ayaktaki iltihap ganglionlarının şişmesine neden olabilir. En kötü durum,enfekte maddelerin ve mikropların kan dolaşımına karışıp bakteriYe mi ya da septisemiye yol açmasıdır. Organizmanın iltihap reaksiyonu şeklinde gösterdiği savunma olayına yardımcı olmak üzere lokal veya genel tedavi yör-temleri uygulanır, iltihabın geriye döndûrülemediği durumlarda apsenin oluşması kaçınılmazdır. Bu durumda yapılacak yardım, apsenin cerrahi olarak açılıp drene edilmesi seklinde olmalıdır.
