Her iki yumurtalık veya testisıerin çıkarılarak testosteron ve östrogen adlı hormonların salgısını durdurma işlemine hadımlaştırma veya kastrasyon adı verilir. Eskiden beri bilinen ve uygulanan bir operasyondur. Kölelik devirlerinde, köle kullanan ülkeler, melez çocukların meydana gelip kendi ırklarını bozmasını önlemek amacıyla kastrasyona başvururlar ve bu kişileri kısırlaştırırlardı.
Ayrıca, dm adamları da yine bu yöntem ile seks güçlerini ortadan kaldırırlardı. Tarihin çeşitli zamanlarında, bilhassa ortadoğu ülkelerinde kastrasyon uygulanarak, padişahın haremine bakan oğlanların cariyelerle ilişkisi engellenirdi. Yine, kiliselerde koroda şarkı söyleyen erkek çocukların seslerinin bozulmaması için kastrasyon yapılmakta ve seslerinde bir değişikliğin meydana gelmediği görülmekteydi. Kastrasyon, genellikle her yaşta yapılabilir. Ancak puberteden evvel yapıldığında daha etkili olduğu bilinmektedir. Testisler, puberteden sonra çıkarılırsa, vücut gelişimini tamamladığı için sekonder seks karakterlerinde bir değişiklik olmaz. Hastalık, kaza gibi nedenlerle puberteden evvel alınırsa, seksüel ve cinsel karakterler gelişemez. Puberteden evvel kastrasyon uygulanmış erkek, genellikle uzun boylu, kadınsı görünümde, korkak, kibar ve sakin karakterdedir. Bunlara hadım denir. Sesi kadınımsıdır. Yüz, pubis ve koltuk altı kılları yoktur. Vücutta yağ dağılımı da normal olmadığı için, kalçaları geniştir. Eğer ameliyat 16 yaşından sonra uygulanmışsa, sekonder seks karakterlerinden bazıları değişmez. Bazı hastalıklarda, örneğin prostat ve tes-tis kanserlerinde, kastrasyon ameliyatı kaçınılmazdır. Ancak ileri yaşlarda yapılan bu işlem, seksüel kapasitede bir etki yapmaz. Yani kişinin sekonder seks karakterini fazla etkilemez. Fonksiyonel karakterlerde eksikliğe yol açabilir. Kastrasyon ile kısırlaştırma, farklı istemlerdir. Kastrasyonda cinsel birleşme yeteneği ortadan kaikar. Ancak kısırlaştırmada sadece çocuk yapabilme yeteneği ortadan kaldırılmıştır, kısırlaştırman kimse cinsel temasta bulunabilir. Hayvanlara da kastrasyon uygulanır. Buradaki amaç, bilhassa evcil hayvanların uysal kalmasını sağlamaktır. Kadınlarda uygulanan kastrasyon işlemi ise, yumurtalıkların cerrahî olarak çıkarılması şeklindedir. Kısırlaştırma ise, tüplerin bağlanması ile yapılır.
