 |
|
|
Goz merceğinin saydamlığının kaybolduğu donuk beyaz bulanıklık gösterdiği bir durumdur. Göz merceğinin bulanıklığı arttıkça görme olayı güçleşir ve sonunda yok olur. Katarakt doğuştan olabileceği gibi gençlerde bir kaza sonucunda da meydana gelebilir (travmatik katarakt). Bununla birlikte katarakt çoğu zaman elli ile yetmiş yaş arasında gorulur ve nedeni merceğin dokularının zamanla bozulmasıdır (senıl katarakt) Bir ölçüde bu bozulma kalıtsal olabilir.
Başlangıçta hastalık kendini bir gözde gösterirse de çoğu kimsede otekı gözde de bir sure sonra ortaya çıkar Bu durum yavaş yavaş ilerleyen bir karakter gösterir ve gozun görme yeteneğini yitirmesi ıkı yıl sürer. Kataraktın ilk belirtileri goz kapaklarının kızarması, gurtduzlerı başlayan ve nedeni belirlenemeyen başağrıları, gozun önünde devamlı olarak küçük benekler gözükmesi ve zamanla iyi seçememektır.
Bu gibi belırtiler gecikmeden bir goz mütehassısına başvurmayı gerektirir Sık sık gozluk değiştirerek geçici görme sağlanabilir. Katarakt gençlerde şeker hastalığına bağlı olarak da meydana gelebilir (diyabet kataraktı) Mereek bazen sadece ortasında yoğunluk gösterir ki buna nukleus kataraktı denir Merkezde başlayan yoğunluk zamanla butun merceğin donuklaşması ile sonuçlandığında total katarakt denilen durum meydana gelir.
Hekimlerin bu konudaki genel düşüncesi en iyi yolun ameliyat olduğudur Böyle bir ameliyat yuz hastanın doksan yedisinde net goruntu sağlar Nısbeten kolay olan ameliyatta alınan bulanıklaşmış goz merceği yerine, hastaya yakınsak mercekli özel gözlükler verilir.
Katarakt Niçin Oluşur?
* Katarakt daha çok yaşa bağlı oluşur.
* Katarakt yeni doğan çocuklarda, çeşitli metabolizma hastalıklarıyla birlikte görülebilir.
* Göze gelen darbeler neticesinde oluşabilir.
* Diyabet hastalarında meydana gelebilir.
* Göz içi iltihapları akabinde oluşabilir.
* Uzun süreli kortizon kullanımı sonrasında meydana gelebilir.
Genellikle ihtiyarlamanın etkisiyle katarakt gelişir. Yaşlanan kişilerde kırışıklıklar ve saçtaki aklaşmalar gibi kataraktla da karşılaşılır. Bunun haricindeki sebepleriyse travmalardan sonra, aşırı X ışını veya güneş ışığına maruz kalınması, sigara içilmesi, genetik etkenler, gözdeki yaralar, doğuştan gelen hastalıklardır.
Kataraktın belirtileri nelerdir?
* Çift görme
* Şekilsiz ya da bulanık görme
* Renklerin zor ya da soluk algılanması (özellikle mavi)
* Akşamları görmede zorluk yaşanması ya da gece körlüğü
* Parlak ışıkların etrafında kamaşma
* Kontakt lens ya da gözlük numaralarının sık sık değişmesi
* Derinlik hissinin yok olması
* Göz yorgunluğu ve baş ağrısı
Bu saydığımız belirtiler başka bir hastalığın da belirtileri olabilir. Bu nedenle detaylı göz muayenesi teşhis için çok önemlidir. Katarakt az olduğu zaman görmede herhangi bir farklılık hissedilmeyebilir. Katarakt genelde yavaş ilerler. İlerledikçe net görüş kaybolmaya başlar. Bazı hastalarda katarakt zamanla ilerlediğinden yakını daha iyi görmeye başlarlar. Bu durum geçicidir. Bu belirtilerden herhangi biri varsa göz doktoruna muayene olmak gereklidir. Katarakt ameliyatı hastanın görüşü ve iş yapabilme yeteneği zayıflamadan yapılmalıdır.
Bütün kataraktlar aynı biçimde değildir. Katarakt genelde bütün lensin bulanıklaşması biçiminde oluşur. Bazı katarakt türlerinde ise önce bir bölümde bulanıklaşma oluşturup sonra lensin diğer bölümlerine yayılmaya başlar. Çoğu zaman kataraktın gelişmesi yıllar alırken, bazı durumlarda ise bir kaç ay gibi kısa bir sürede gerçekleşebilir. Katarakt iki gözde de aynı anda fakat farklı oranda gelişebilir.
Katarakt çeşitleri nelerdir
* Nükleer katarakt: En içteki nükleusun (çekirdeğin) nokta şeklinde kesifleşmesi.
* Kortikal katarakt: Lensin dış yüzeyinin kesifleşmesi.
* Kortikonükleer katarakt: Lensin dış yüzeyi ve içteki nükleusun kesifleşmesi.
* Arka kapsül katarakt: Lensin arka kapsülüne yakın kısmının kesifleşmesi.
* Matür katarakt: Lensin tamamının kesifleşmiş hali.
* Nigra katarakt: Kataraktın olgunlaşmış en sert hali.
Katarakt hastalığı nasıl teşhis edilir?
* Görme keskinliği testi
* Gözbebeği büyütülmesi
* Biyomikroskopik muayene
Katarakt ameliyatı öncesi yapılan ölçümler (IOL Master)
Göz içine yerleştirilecek olan lensin numarası (dioptirisi) hesaplanır. Ameliyat sonrası sağlıklı görmenin sağlanması açısından çok önemlidir. Optik biometri göze dokunmadan yapılan bir ölçümdür ve uygulanışı hasta açısından çok kolaydır. Lokal anestezi yapılmaz ve bir hastadan diğerine enfeksiyon geçme riski yoktur. Dünyada her yıl milyonlarca insan katarakt ameliyatı olmaktadır. Gözde operasyon öncesi intraocular lensin(IOL) hesaplanması IOL Master(Optik Biometry) ya da A-Scan(Ultrasonic Biometry) cihazlarıyla yapılır.
Optik biometri, görüş eksenini ölçer. Yanlış ölçümler elenir. Yüksek ametrop ya da uyum yapan bir göz ölçümü çok etkilemez. Sağ göz ölçümüyle, sol gözün ölçümünün karışması gibi bir durum olamaz çünkü optik biometri hangi gözün ölçümünün yapıldığını kendisi algılar.
Ön- arka uzunluk, korneal eğim ve ön kamera derinliğinin tek cihazda ölçülmesi, zaman kazanma ve hasta rahatlığı açısından önemlidir.
Katarakt Hastalığı Nnasıl Tedavi Edilir?
Erken katarakt bulguları, yeni gözlükler, daha parlak ışık ya da okumak için büyüteç kullanmak gibi önlemlerle azaltılabilir, ancak bu tür önlemler işe yaramadığı durumlarda, tek tedavi seçeneği cerrahidir. Katarakt hastalığının bilinen ve günlük kullanımda kanıtlanmış bir ilaç tedavisi yoktur. Cerrahi tedavi saydamlığını yitirmiş doğal lensin alınarak yerine suni bir lensin (merceğin) konulması ile yapılır.
Katarakt yalnrzca günlük yaşam aktivitelerinde belirgin bir oranda kısıtlamaya neden olduğunda cerrahi tedavi düşünülmelidir. Gazete okumak, araba sürmek, televizyon seyretmek gibi işleri katarakta bağlı görme kaybı ile istediğiniz seviyede yapamıyorsanız, katarakt tedavisini düsünmeniz gerekir. Katarakt ameliyatı hemen yapılması gereken acil bir ameliyat değildir. Katarakt ameliyatı için riskleri ve kazançları göz doktorunuzla konuşarak karar vermelisiniz.
Bazı durumlarda, kataraktınız görmenizi etkilemese bile cerrahi ile kataraktınız alınmalıdır.
