Tıp bilimlerinin bir dalı olan farmakoloji ilaç bilimi olarak günümüzde çok gelişmiştir. Hastalıkları ilaçla tedavi etmek çok eski çağlardan beri uygulanmakta, sihirbazların, büyücülerin çok kere bitkilerden, otlardan elde ettikleri iksirler, pomatlar ampirik olarak, bilinmeden kullanılmaktaydı.
Halk arasında kocakarı ilacı olarak bilinen bu ilaçların bir kısmı halâ kullanılmaktadır. Farmakolojinin de çeşitli bölümleri vardır. İlaç, diğer bir deyimle drog olarak kullanılan bitkilerin makroskopik ve mikroskopik özelliklerini araştıran bölümüne farmakognozi, bunların etki tarzlarını hayvan deneyleri ile araştıran bölümüne farmakodinami, ilaçların organizmada yaptığı kötü tesirleri inceliyen ve onların panzehirlerini yani antidotlarını bulmaya çalışan bölümüne toksikoloji denir. Hastaların ilaçla tedavisini araştıran bilim dalı ise farmako-terapi olarak adlandırılır.
Eskiden ilaçlar sadece eczacı denilen kimselerin sanatı olarak farmasi adı verilen laboratuarlarında yapılıp satılırdı.
Yüz yıldan beri farmakoloji bir sanayi haline gelmiştir. Çeşitli araştırmacıların buluşları tedavi alanına yeni ilaçların girmesini sağlamıştır. Bergamalı Galenos (MS. 200) ve doha sonraları Paracelsus (1493-1541), Emil Fischer (1852-1919). Paul Ehrlich (1854-1915) yaptıkları buluşlarla ve Claude Bernard (1813-1878) tıpta deneysel metodu geliştirmek suretiyle farmakolojiye hizmet etmişlerdir. Domagk’ın sulfonamid olarak Prontosili buluşu (1935), A. Fle-ming’in penisilini buluşu (1928) farmakolojideki ilerlemeleri sağlamıştır. Radyoaktif izotoplarla deney yapma imkânlarının artması ilaç biliminin gelişmesindeki son adımlardır.
Günümüzde ilaçlar fabrikalarda değişik türde ve değişik formüller altında büyük bir titizlikle hazırlanmaktadır. İlaç fabrikalarının ve ilim adamlarının bu konuda yaptıkları araştırmalar her gün bir değişik ve yeni ilacın bulunmasını veya sentezinin yapılmasını mümkün kılmaktadır. Böylece eski ve etkisi az olan ilaçlar yerlerini yeni ve daha etkili ilaçlara bırakmaktadır.
İlaçların kimya formülleri çok uzun olduğundan onların kısaltılmış şekilleri yani jenerik isimleri kullanılmaktadır. Ayrıca tek veya karışım halinde etkili drog bulunduran ilaçlar, değişik isimler ve fabrika patenti altında piyasaya çıkarılmaktadır.
Doktorlar araştırmaları takip ederek hastalarına faydalı olabilecek ilacı seçip vermek zorundadırlar.
