Anne Babalar İçin : Ergenlik Dönemindeki Çocuğunuzu Tanımak
Ergenlik kelimesi Latince kökenlidir ve “olgunlaşmaya başlamak” anlamına gelmektedir. Uzmanlar yaşamın bu dönemini fiziksel, duygusal, sosyal ve zihinsel gelişim süreçlerinin belirlenmesine yardımcı olmak için üç evrede inceler: erken ergenlik, tam ergenlik ve geç ergenlik.
Normal gelişimin çok katı sınırları yoktur. Bu bölümde verilen bilgileri bir kılavuz olarak değerlendirin. Gençler İçin: Kendinizi Tanımak daha kapsamlı bilgi vermektedir. Oğlunuza ya da kızınıza da bu bölümü okumasını tavsiye edin. Gelişmekte olan ergen çocuğunuzla ilgili herhangi bir endişeniz varsa doktorunuza danışın.
Bu döneme kadar çocuğunuzun hayatı sizin etrafınızda dönüyordu. Ergenlik dönemi başlayınca çocuğunuzun ilgisi anne babasından arkadaşlarına kayar. Erken ergenlik döneminde (10-13 yaş) aynı cinsiyetten yakın arkadaşlıklar kurulur. Bu dönemde gençlerin mahremiyet ihtiyaçları çok yüksektir ve her zamanki aile gezmeleri yerine arkadaşları ile birlikte dışarı çıkmak isterler.
Erken ergenlik; buluğ çağı belirtileri ve “büyüme atakları” denilen boy ve kilodaki hızlı artış ile kendisini gösterir. Erkekler için ergenlik genelde kızlardan 1-2 yıl sonra başlar. Kızlar büyüme ataklarım yaşarken genelde göğüslerinin büyümesi gibi ikincil cinsel özellikleri de gelişmeye başlar.
Büyüme atakları yaşayan gençler vücutları ile çok meşgul olabilirler ve “normal” olup olmadıklarından endişe ederler. Akne ya da vücutlarında çıkan kıllardan rahatsız olabilirler.
14-17 yaşlarını kapsayan tam ergenlik döneminde arkadaşlıklar giderek artan bir önem kazanır. Romantik ilişkiler ve cinsel arzular da çoğunlukla artar. Tam ergenlik dönemindeki gençlerde riskli davranışlarda bulunmak çok yaygındır. Gençler sigara, alkol ya da uyuşturucu madde kullanabilir ya da korunmasız seks yapabilir. Yaşıtlarının yaptığı baskılar da çok önemli bir konu olarak görülür.
18-21 yaşlarım kapsayan geç ergenlik yetişkinliğe geçiş dönemidir. Bu dönem genelde “durulma” dönemidir.
Ergenler geleceklerini planlamaya ve eğitim hedefleri, kariyer hedefleri ve son olarak da finansal bağımsızlıklarını geliştirmeye başlayabilirler. Aileden bağımsız olmak daha iyi şekilde sağlandığında daha önceden reddedilen ailesel değerler kolayca kabul edilebilir hale gelir.
Ergen Çocuğunuzla İletişim Kurmak
Birçok anne babanın ergenlik döneminde çocuğuyla iletişim kurmanın zor olduğunu söylemesi aslında çok hafif kalır. Bütün iletişim yollarını tamamen açık tutmanız çok önemlidir.
Çocuğunuzun yetişkinliğe sağlıklı bir geçiş yapması ebeveynleriyle ya da ebeveynlerinden biriyle güvene dayalı ve açık bir ilişki kurması temeline dayalıdır. Farklı görüşleriniz olsa da çocuklarınıza saygınızı ve güveninizi ifade edebilirsiniz. Bu şekilde onların söylediklerini dinleyerek onların da size saygı duymasını ve güvenmesini sağlarsınız. Farklı görüşlerle ilgili bir yaklaşım da anlaşmazlıkla anlaşmaktır.
Ergen çocuğunuzu, onları etkileyebilecek önemli kararlara dahil etmeye çalışın. Kendi bireysel önerilerinizi tartışmak ve kararlar için sorumlulukları paylaşmak çocuğunuzla olan ilişkinize ve çocuğunuzun kendine olan güvenine katkıda bulunur.Ergen çocuğunuzu etkilemenin güçlü bir yolu da onun için bir rol modeli olmaktır.
Özellikle tütün mamulleri, alkol ve uyuşturucu madde kullanımının yanı sıra emniyet kemeri takmak, problem çözümü ve diğer insanlarla olan anlaşmazlıklara saygılı bir şekilde çözüm bulmak gibi konularda çocuğunuza örnek olmalısınız. Aynı zamanda özellikle sokağa çıkma yasağı, evdeki ve okuldaki aktiviteler, özel izinler ve sorumluluklarla ilgili konularda sınırlan belirlemeniz çok önemlidir.
Ergin çocuklar sizin kurallarınız ve müdahalelerinizi görünüşte protesto ederlerken aslında sizin sağladığınız güçlü temele güvenirler. Bir yaşıt gibi değil de bir ebeveyn gibi davranmanız çok önemlidir.
Çocuğunuzun Arkadaşlarını Tanımak
Kızınınızın ya da oğlunuzun yaşıtı olan arkadaş grubu, ergenlik döneminde çok güçlü bir role sahip olduğundan, çocuğunuzun arkadaşlarını tanımanız onun inandıklarını ve eylemlerini şekillendiren etkileri anlamanıza yardımcı olabilir.
Çocuklannızı ebeveyn kontrolünde evde vakit geçirmeleri için teşvik edin ve hangi aktivitelerin yasak olduğu konusunda açık ve tutarlı olun. Ayrıca çocuğunuzun arkadaşlarının anne babalarını tanımak da çok faydalıdır. Böylelikle diğer ebeveynlerle ortak endişeleriniz olduğunu fark edersiniz ve çocuklarınız için sokağa çıkma yasağı ve diğer konularda ortak bir karar alarak uygulayabilirsiniz.
Ergenlere İhtiyaçları Olan Sağlık Hizmetinin Sağlanması
Gençler genelde sağlıklı olsalar da yılda bir kez sağlık kontrolünden (Sağlık) geçmeleri gerekir. Bu kontrollerde çocuğunuzun fiziksel ve zihinsel sağlığı gözlenir, riskli davranışlar ile sağlık konusundaki endişeler değerlendirilir ve güvenlik, beslenme, aile ve yaşıtlarla yaşanan anlaşmazlıklar, okul, cinsel yolla geçen hastalıkların önlenmesi, doğum kontrolü ile tütün ürünleri, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı konularında bilgilendirilir.
Anne babaların, sağlıklı bir ergenlik dönemi geçirme yolları ile normal gelişim, hastalıklar ve duygusal stresin işaret ve belirtileri hakkında bilgi almak için, çocuklarının gençlik yıllarında yılda en az iki kere çocuk doktorları ile görüşmeleri gerekir.
Cinsellik ile İlgili Konuşmalar
Çocuğunuz cinsellik hakkında sorular sormaya başlar başlamaz onunla cinsellik hakkında konuşma zamanımız gelmiştir. Ergenlik döneminden önce çocukların cinsel organlarının isimlerinin ne olduğunu ve nasıl çalıştıklarını, ergenlikte yaşanan değişiklikleri ve cinsel üreme sürecini bilmeleri gerekir.
Çocuklarınız gençlik dönemlerine girdiklerinde dikkatinizi flört, cinsellikle ilgili sınırların belirlenmesi, kararlar verilmesi, arkadaş baskısına direnme, cinsel yolla geçen hastalıklar, doğum kontrolü, arkadaş tecavüzü ve mastürbasyon gibi cinselliğin sosyal ve duygusal boyutlarına odaklamanız gerekir.
Birçok anne baba için bu konuları çocukları ile konuşmak zor olabilir. Genelde okullarda erken ergenlik dönemine yönelik cinsellik eğitimi verilmektedir. Çocuğunuzu, okulda öğrendiklerini (sizle ya da güvendiği diğer yetişkinlerle) paylaşması ve bu bölümün bir sonraki yarısında anlatılan bilgileri okuması için cesaretlendirin.
Gençler seks yapmaya başladıklarında cinsel yolla bulaşan hastalıklar ile hamileliğin önlenmesi konularında onlarla konuşmanız çok önemlidir.
Çocuğunuzun sizin değerlerinizi bilmesini sağlayın ve sağlık kontrollerini yaptırdığından emin olun.
Genç Çocuğunuzla Yaşayabileceğiniz Sorunlar
Ergen çocukların isyankar olmaları oldukça sık rastlanan bir durumdur.
Aslında belli bir orandaki isyankar davranışlar sağlıklı kabul edilir; çünkü gençlerin özgürlüklerini kurmalarına, öz saygılarını kazanmalarına ve nasıl karar vereceklerini öğrenmelerine yardımcı olur. Birçok gencin yeni davranışlar denediklerini unutmayın; farklı saç kesimleri ya da saç rengi veya piercing gibi size tuhaf gelebilecek bu davranışların, onların kendilerini ifade etme yolu olabileceğini göz ardı etmeyin.
Bazen de gençler anlaşmazlık, depresyon, taciz, okul sorunları ya da mutsuzluk gibi kendilerine zarar verebilecek, tehlikeli davranışlar sergileyebilirler. Çocuğunuzun davranışları ile ilgili endişeleriniz varsa çocuk doktorunuza, okuldaki rehberlik öğretmenlerine ya da bir zihinsel sağlık kliniğine başvurabilirsiniz.
Çocuğunuza Gençlik Döneminde t Rehberlik Yapmak
Yapabilecekleriniz:
■ Uygun zamanda çocuğunuza daha fazla özgürlük verin.
■ Açık ve net sınırlar belirleyin.
■ Kuralları uygulayın; kuralları çiğnemenin sonuçları için uygun cezalar belirleyin.
■ Olumlu davranışlar ile iyi seçimleri takdir edin.
■ Eleştiri ve aşağılayıcı yorumları en aza indirgeyin.
■ Çocuğunuzun mahremiyet ihtiyacına saygı gösterin.
■ Olgunlaşmakta olan genç çocuğunuzu kendi kararlarını kendisinin alması için cesaretlendirin.
