Eklemlerde duyulan ağrılar çeşitli hastalıkların belirtisi olacağından bunları sadece romatizma şeklinde yorumlamak doğru değildir. Eklem deyince buradaki kemiklerin yüzeylerini örten kıkırdak dckusu, eklem boşluğunu çevreleyen zar kapsülü (sincvial zar), bağlar (ligament) ve buralara yapışan adaleler bir bütün olarak düşünülmelidir. Eklemi saran bağ dokusuna kcllojen doku denmektedir. Bu bağ dokusunda ve kemiklerde meydana gelecek iltihaplı veya dejenerativ değişiklikler türlü isimler altında eklem hastalıklarını meydana getirir.
Akut eklem ağrılarının başında gelen ateşli romatizma (romatizma intanı) aslında sadece bir eklem hastalığı değildir. Akut nöbetler gösteren kronik bir hastalıktır ve kalpte de yerleşir. Bazı enfeksiyon hastalıklarının seyri sırasında ani olarak bir eklemin şiştiği, kızardığı ve ağrıdığı görülebilir. Bunu basit bir mafsal ağrısı yani artralji olarak kabul edebiliriz. Eklem içinde sıvı toplanırsa hid-rartroz’dan, bir çarpma (travma) veya kırık sonucu kon toplanırsa hemartroz’dan, eğer tek bir eklemde iltihap meydana gelmişse monoartrit’ten söz edilebilir. Hastalık, birçok eklemi birden tutmuşsa, o zaman poliartrit şikâyetler var demektir.
Tüberkülozun belkemiğinde meydana getirdiği hastalığa Pott hastalığı (spondylitis tuberculosa), kalçada yaptığı hastalığa ise kcksalji gibi isimler verilmektedir. Diz eklemlerinde dejeneratif tipte meydana gelen hastalığa gonartroz adı, verilir. Genellikle iki dizde görülen düzensiz’ şişlikler vardır, hareket esnasında krakman denen bir ses duyulur. Yürüyüşe başlarken fazla olan ağrı biraz yürüdükten sonra azalır. Eklemlerde göçülen bütün bu romatizma benzeri kollajen doku hastalıklarında analjezik ve antiflojistik denilen ilaçlar kullanılmaktadır. Doğru olan hareket tarzı sebebe göre tedavi uygulamaktır.
