Kötü alışkanlıklar, ağız sağlığının bozuk olması ve dengesiz beslenme dişlerde gelişim bozukluğuna neden olabilir. Uzman hekim özel aletler kullanarak ve ağız çevresi kaslarını çalıştıracak alıştırmalar yaptırarak dişleri yeniden düzeltmeye çalışacaktır.
DÖLÜT EVRESİ
Bu evrede anne adayı sağlık kurallarına uymak, yaşama biçimini ve beslenmesini düzenlemek gibi genel kurallara dikkat ederken bazı özel önlemler de almalıdır. Örneğin anneye flüor vererek dölütte oluşan diş yapılarının sağlıklı gelişimi güvence altına alınabilir. Küçük çocukta çürüme, dişin düşmesi, diş düzeninin bozulması, bozulan düzenin çüremeye yol açması biçiminde süren kısır döngü flüor kullanımıyla baştan engellenebilir. Gene daha bebek doğmadan dudak ve damak orta bölümünün kapanmaması nedeniyle ortaya çıkan yarık damak ve tavşandudağın erken tanısı konarak anneyi bu konuyla özel olarak ilgilenen bir merkeze yollamak soruna en iyi çözümü getirecektir.
İLK ÜÇ YIL
Bu evre, ileride ağız boşluğu ve çevresindeki gelişmeler için son derece önemli olmakla birlikte, en basit önlemlerle en etkili sonuçların alınmasını sağlar. Öneriler genel kurallara uymakla sınırlıdır. Bebeğin doğal gelişiminin dikkatle izlenmesi önerilir.
Bu evrede önem taşıyan bazı noktalar aşağıda sıralanmıştır: Bebeğin anne sütü emmesi, yalnızca yapay beslenmeden daha nitelikli bir beslenme sağlamaz, aynı zamanda emme eylemi ağız çevresi kasları, çene kemikleri ve diş sisteminin gelişmesi, açısından çok yararlı bir alıştırmadır.
• Bebeğe emzik vermekten olabildiğince kaçınmak gerekir. Bu yapılmadıysa hiç olmazsa emzik bala ya da şekere bulanmamalıdır. Çünkü şeker ya da bal kesici sütdişlerinin çürümesine yol açan en önemli etkendir. Günümüzde kentli anneler arasında bu yanlış uygulamaya önemli ölçüde son verildiğini görmek sevindirici bir durumdur. Ayrıca emziğin yuvarlak değil yassı olmasında büyük yarar vardır. Böylece emzik sert damağın yapışma uyum sağlayabilir. Gerekli dikkat gösterilse bile emzik kullanımı en çok iki yılla sınır-landıslmalıdır.
• Aynı biçimde biberon da iki yıldan çok kullanılmamalı, yan sert ve sert besinlerin verilmeye başlanması yaşamın ikinci yılına değin ertelenmemelidir. Çünkü bu tip yiyecekler çiğneme alışkanlığı sağlar ve dişlerin yerleştiği kemiklerin normal gelişmesine yardımcı olur.
• Çocuklar küçük yaşlardan başlayarak ağız sağlığıyla ilgili önlemler konusunda eğitilmelidirler. Böylece erken diş çürümeleri ve sütdişlerinin zamanından önce dökülmesi önlenmiş olur. İlk dişler çıktıktan sonra az tuzlu suya batırılmış pamuklu yumuşak bezle diş üzerindeki artıkların temizlenmesi, daha sonra da yavaş yavaş fırça ve diş ipinin kullanılmasına başlanması gerekir. Diş çürüklerinin önlenmesine yönelik bu alışkanlıklar kazandınlırken, gebelikte anneye olduğu gibi çocuğa da doğrudan flüor verme yoluna gidilebilir. Ama flüor kullanımına yalnızca gerektiği durumlarda, örneğin içme sulanmn bileşiminde flüor yetersiz düzeyde ise başvurulur.
• Tavşandudağı veya da yarık damak sorunu varsa ana babanın uzman hekim önerilerini dikkate alması gerekir. Dudağa altı aylıktan, damağa da altı yaştan önce müdahale edilirse, diş yayında biçim bozukluklanna yol açabilecek ağır nedbe dokulan ortaya çıkabilir. Kısaca bu konuda ana babanın çok fazla aceleci olmaması, düzeltici cerrahi girişimi ertelemesi gerekir. Bu arada çocuğun damağına reçineden yapılmış ufak levhalar konur. Bunların iki işlevi vardır. Hem katı ve sıvı besinlerin burna kaçması, hem de dilin damaktaki bu yanğa girerek normal kemik gelişimini engellemesi önlenir.
