 |
|
|
Bir kimsenin havasız kalarak boğulmasını önlemek için, çalışmayan akciğerlere dışardan hava göndermeye suni solunum yaptırmak veya resüsitasyon denir. Karbonmonoksit solumak, suda boğulmak, zehirlenmek, elektrik şokuna uğramak veya başka nedenlerden ötürü insan havasız kalabilir. Gerçi suni solunum için çok modern araçlar geliştirilmiştir ama bazı acil müdahalelerin gerektiği durumlarda bir insanın elleriyle veya ağzıyla yaptıracağı suni solunum genellikle en uygun yoldur. Normal bir insan, dakikada ortalama on altı ile yirmi kez nefes alır. Ancak suni solunumda daha sık nefes alıp vermek gerektiği öne sürülmektedir. Çünkü bu yolla akciğerlere normal solunum yoluyla içeri alıpandan çok daha az hava alınır. Bu yüzden yaptırılacak suni solunum hareketlerinin dakikada yirmi dört ile kırk arasında olması gerektiği savunulmaktadır. Son zamanlara kadar, en çok kullanılan suni solunum yöntemi, bunu geliştiren hekimin adıyla anılan Schaefer tekniğiydi. Amerikan Tıp Birliği, Amerikan Kızılhaçı ve öteki kurumlar tarafından geliştirilen bir başka yöntem de Holger metodudur. Bu yöntemlerin yerini şimdi hayat öpücüğü denilen yöntem almıştır. Holger metodu: Baygın kimse, yüzükoyun yatırılır. Eller üst üste konur, dirsekler dışarıya dönük durumda iken alın, hafif yana yatık bir şekilde ellerin üzerine konur. Solunum yaptıracak kişi, hastanın başucunda dizlerinin üstüne çömelir. Hastanın dirseklerinin yukarısından kollarını kavrayarak onu yukarıya, kendine doğru çeker. Kolları mümkün olduğu kadar çeker, sonra yere bırakır. Bundan sonra, kürek kemiklerinin altına ellerini koyar ve kuvvetle bastırır. Hastayı yukarıya çekerken de sırta bastırırken de, solunum yaptıran kişinin kolları düz olmalıdır. Bu yapay solunum hareketi, dakikada on-on iki kez tekrarlanır. Kalça kaldırma hareketi: Baygın durumdaki hasta, yüzükoyun yere yatırılır. Solunumu yaptıracak kişi. hastanın üzerinde tek dizini yere koyarak, elleri ile kalçayı kavrar ve yerden 10-15 cm. kadar yukarı doğru kaldırır. Bundan sonra hastayı tekrar yere doğru bırakır. Bu hareketi dakikada on iki kez tekrarlar. Kalçanın yukarı doğru kaldırılması hareketi, aktif nefes almaya yol açar. Bu sonucun nedeni şunlardır:
(1) Kalça yukarı doğru kaldırıldığında, midedeki şeyler aşağı sarkar ve midede oluşan boşluk, diyaframın aşağı inmesine yol açar. (2) Karın organlarının aşağı doğru elan hareketi, iç organlarla diyafram arasındaki bağlar nedeniyle, diyaframda da buna benzer bir şekilde tekrarlanır. (3) Kalçayı yukarıya doğru kaldırmak omurganın uzamasına yol açar ve kaburgaların arasındaki boşlukların artmasını sağlar.
Kalça kaldırma sırta bastırma hareketi: Bu yöntem, daha önce tarif edilen, kalçayı kaldırma ve kürek kemiklerinin hemen altına, sırtın ortasına bastırma hareketinden oluşur. Eller açık bir şekilde, başparmaklar omuriliğe ikişer buçuk santim mesafede olarak sırta konur. Solunum yaptıran kişi, kalçayı kaldırınca, arkaya doğru gider, sırta bastırırken öne doğru eğilir. Her iki devrede de hareketin kollar yoluyla değil de omuzlardan uygulanması için kollar düz tutulmalıdır.
Kalça çevirme – sırta bastırma hareketi : Bu hareket, kalça kaldırma – sırta bastırma hareketinin biraz değiştirilmiş şeklidir. Kolaylık bakımından, kalça kaldırma yerine, kalça çevirme hareketi konmuştur. Hareketi uygulayacak kişi, kalça kaldırma ha-reketindeki gibi diz çöker. Kalçayı kaldırmak yerine, dizini destek noktası yaparak hastayı çevirmeye başlar. Hareketi uygulayan kişi kollarını düz tutar ve kendi de hastayı yuvarladığı yöne doğru döner. Hastanın, uygulayıcının dizinin ya da kalçası- nın üzerinde yerden kalkmasına büyük ezen gösterilmelidir. Hayat öpücüğü : Son zamanlarda, çok eski bir suni solunum yolu olan bu metot değer kazanmıştır. Bu yöntem, solunumu duran bebek ve çocukları hayata döndürmek için en iyi yoldur. Hayat öpücüğü diye bilinen yöntem, sırta bastırma ve kolları kaldırma hareketinin yerini almıştır.
Hayat öpücüğünün safhaları şunlardır:
1 — Ağızdaki yabancı maddeler orta parmak yoluyla çıkarılır ve aynı parmakla dilin önde durması sağlanır.
2 — Çocuk yüzükoyun ve başaşağı duruma getirilir ve diğer elle sırtına vurulur. Bu hareket nefes borularmdaki yabancı maddelerin çıkmasına yardımcı olur.
3 — Çocuk sırtı yere gelecek şekilde yatırılır ve her iki elin orta parmaklarıyla alt çene tutularak ayrılır ve ağzın açık kalması sağlanır.
4 — Tek elle çene bu durumda tutulur.
5 — Sızıntı olmayacak bir şekilde çocuğun dudakları ve burnu üzerine ağız yerleştirilir ve göğsün şiştiği görülünceye kadar içeri hava üflenir. Bu hareket yapılırSiyatik nevrit, çok çeşitli nedenlerden oluşan ve çok çeşitli sonuçlara yol açan, basit bir rahatsızlıktır. Bu yüzden baş ağrısına ve sırt ağrısına benzer, yani vücutta varolan daha ciddi bir rahatsızlığı maskeler. Ancak tecrübeli bir hekim, bir siyatik nevrit vakasının asıl nedenini teşhis edebilir. Hastalığın tek belirtisi ağrıdır ve sinirin gerildiği durumlarda örneğin ayakta dururken, adım atarken, ya da düz yatarken artar. Ağrı, sinirin çıktığı omurga hizasından aşağıya doğru oyluğa hatta topuğa kadar yayılabilir. Tedaviye başlamak için hastalığın nedeninin bulunması gereklidir.
Hastalık disk kaymasından ötürü başlamışsa sert bir divanda yatak istirahati zorunludur. Ayağa kalkmak, oturmak bile yasak edilmelidir. Bu pozisyonda bel omurlarının arası açılacağından kayan diskin yuvasına geri girmesi olasılığı yaratılabilir.
Ağrılar için analjezikler (aspirin, salisilatlar) antiflojistikler (fenilbutazon) adale gevşetici ilaçlar (Tolserol, Gamakuil, Dorsilon, Cabral vb.) alınabilir. Dört haftada geçmeyen disk kaymalarında cerrahi tedavi yapılması gerekebilir.
Yatak istirahati ile beraber lumbostat denilen özel korseler kullanılarak ayağa kalkmak mümkün olabilir.
1 — Önce sırt yükseltilir ve ağız boşluğu temizlenir.
2 — Derin bir nefes aldıktan sonra ağız, yardım edilecek kişinin ağzına yaklaştırılır.
3 — Akciğerlere yavaşça hava püskürtülür.
4 — Göğsün şişmesi beklenir.
5 — Ağızdan hava verme işleri tamamlanır.
6 — Ağızdan hava üflenirken, burun delikleri
Morarmış olarak doğan (asfiktik) bebeklere, hayat öpücüğü şeklinde uygulanacak bir suni solumam, gerçekten çocuğu hayata döndürecek en etkili yöntemlerdendir. Solunum yolunu açık tutmak için baş arkaya itilir, ayrıca alt çene aşağıya çekilir.
kapatılır.
7 — Veya ağız kapatılarak burundan hava üflenebilir.
