Beta mikrobu nedir ?
“Beta mikrobu” olarak adlandırılan mikroorganizma boğazda iltihaplanma ve enfeksiyon yapan bir tür bakteridir. Tıpta A grubu beta hemolitik streptokok şeklinde isimlendirilir. Bu mikrop bulaşıcıdır ve bazı ciddi komplikasyonlara neden olduğu için toplum içinde bu mikroba çok özel bir önem verilir. Özellikle çocuk ve gençlerde rastlanır. Toplu yaşamın sürdüğü okul, tiyatro, alışveriş merkezleri gibi kapalı ve yeterince havalanması yapılmamış mekanlarda bu mikrobun bulaşması çok basittir. Damlacık enfeksiyonu adı verilen öksürük, hapşırma ve yakın konuşma ve öpüşme vs yakın temasla ve solunum yolu aracılığı ile insandan insana çok basit bir şekilde bulaşabilir.
Beta mikrobunun insana bulaştığı nasıl anlaşılır ?
Boğaz ağrısı, yüksek ateş, yutma güçlüğü, iştahsızlık, halsizlik, karın ağrısı, bulantı ve kusma bu mikrobun size bulaştığının ilk belirtilerdir diyebiliriz. Boğazda kızarıklık, bademciklerde şişme ya da kızarıklık veya üzerinde plak adı verilen oluşumlar vardır. Çene altı bezelerinde şişme ve ağrı bulunur. Eklemlerde ağrı ve hassasiyet meydana gelebilir. Kişi ateşli ve halsizdir; maalesef hiçbir şey yiyip içemez.
Beta mikrobunun yaygınlık durumu nedir ?
Genellikle kış mevsiminde mekanların yeterince havalandırılmamaları neticesinde daha çok rastlanır. Fakat her boğaz iltihabı beta olarak algılanmamalıdır. Sayıyla belirtmek gerekirse ateşli boğaz yakınmalarının % 10-15 civarında Beta mikrobu bulunur. Fakat okul, sinema, tiyatro benzeri ortamlarda hızlı yayılımı sebebiyle daha çokmuş gibi algılanabilir .
Hastanın boğazına bakarak beta vardır diyebilir miyiz ?
Hayır. Çoğu kez aldatıcıdır. Öyle ki hekiminiz dahi boğaz kültürüne gerek görecektir. Bu tablo diğer bazı hastalık tabloları ( kızıl, peritonsiller abse, enfeeksiyöz mononükleoz gibi ) ile karışabilecektir. Yine burun boğaz yakınmalarıyla birlikte görülebildiği için sinüzit, farenit, tonsillit, orta kulak iltihabı ve akciğer enfeksiyonları ile de karışabilir.
Hastalık kaç gün sürer ?
Doğru tedaviyle boğaz ağrısı ve ateş üç beş günde düşer, fakat genel tablo 1-2 hafta sürebilir.
Sınıf arkadaşında beta varmış fakat çocuğumda bir şey olmadı.
Bunu söylemekte acele etmeyin zira mikrop alındıktan on gün kadar sonra hastalık tablosu yaratabilir. Buna uygun önlemleri almanızda fayda vardır. Fakatk mikrop almamış da olabilir.
Hasta olmayanda da beta olabilir mi ?
Evet. Bazı insanlarda hastalık belirtileri olmaksızın mikrop bulunur. Bunlara taşıyıcı denilir. Taşıyıcılık da az değildir.
Beta için mutlaka penisilin iğnesi gerekir mi ?
Hayır. bütün beta mikrobunda enjeksiyon gerekli olmayabilir. Fakat buna doktorunuz karar verecektir. Tablonun durumuna göre ağız yoluyla kullanılan penisilin verilebilir. Fakat vakit en az on gün olacaktır. Tedavinin yarıda bırakılması çok önemlidir. Yapılan kontrol kültürlerinin neticesine göre iğne formuna gerek duyulabilecektir.
Penisilin iğnesi tehlikeli değil mi ?
Evet çok seyrek görülse de penisilin allerjisi bir vakıadır fakat bu olay abartılmamalıdır. Hastane ortamında doktor gözetiminde ve gerekli görüldüğü vakit kesinlikle uygulanmalıdır. Fakat hekiminiz de çoğu defa tablonun ağırlığına göre evde ve ağız yoluyla alınan penisilinleri önerecektir.
Tedavi kaç gün sürer ?
A grubu beta hemolitik streptokok tedavisi en az 10 gün sürer. Doktorunuz tabloya göre ev ve yatak istirahatini düzenleyecektir. Hafif formlarda antibiyotik tedavisinin 3.cü gününden itibaren okula gidebilecektir.
Beta mikrobu yok edilemezse ne olur ?
A grubu beta hemolitik streptokok enfeksiyonunun en önemli yönü burasıdır. Yeterli veya uygun şekilde tedavi edilmeyen mikrop vücutta daha sonra ateşli romatizma, kalp romatizması, eklem iltihapları ve böbrek iltihapları ortaya çıkarabilir. Bunlar antibiotik çağında çok seyrek görülseler de aileler için gerçekten ürkütücü komplikasyonlardır. Bu nedenle her boğaz ağrısı ve ateşli tablo mutlaka Kulak Burun Boğaz Uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve gerekli tedavisi mutlaka yapılmalıdır. Hatta ev veya okulda yakın ilişkide bulunulan kişilerde geçirilen bir A Grubu beta Hemolitik Streptokok enfeksiyonunu öğrendiyseniz hasta olmayı beklemeden doktorunuza başvurmalısınız.
Boğaz kültürü temiz çıkınca kurtulmuş oluyor muyuz ?
Hayır. Boğaz kültüründe üreme olmaması sizi sevindirmemelidir. Kültür alımı uygun şekilde yapılmamış olabilir. Hatta bademciğin girintilerinde veya içinde de Beta Hemolitik Streptokok mikrobu barınabilir. Bu nedenle enfeksiyon tedavi edildikten sonra birer hafta ara ile yapılan üst üste üç kültür de normal olarak bulunmadıkça mikrop yokolmuş denilemez.
Tedavi evde yapılabilir mi ?
Evet. Doktorunuz başka bir öneride bulunmamışsa verdiği ilaçları evde alarak kullanabilirsiniz. Bu arada hastanın bol sıvı ve yumuşak gıdalar alması, solunum havasının temizlenmesi, nemlendirilmesi ve sağlam kişilerden bir süre uzak tutularak istirahat etmesi sağlanmalıdır. Eklem etkilenimi şüphesi varsa yatak istirahati kesin olup süresi uzun tutulmalıdır. Ev tedavisinde en önemli konu yakınmaların azalmasına karşın tedavinin mutlaka tamamlanmasıdır.
Evde tedavi sırasında tablo kötüleşebilir mi ?
Evet. Bazen başka komplikasyonların gelişimi olabilir. Eklem kızarıklığı, ağrısı, şişliği, bulantı kusma, solunum sıkıntısı, kulak akıntısı, şiddetli başağrısı, burun tıkanıklığı, ateşin düşüp yeniden artması, dalgınlık, kalp atımında düzensizlik gibi belirtilerin varlığında derhal doktorunuza haber vermelisiniz.
Koruyucu iğne yaptırmalı mıyım ?
Halk arasında koruyucu olarak bilinen uzun etkili, depo penisilinler ancak Kulak Burun Boğaz Uzmanınız gerek görürse yapılabilir. Bunun süresini dozunu doktorunuz belirleyecektir.
