Bir organın, genellikle peritonun oluşturduğu bir kese içerisinde, karın duvarındaki zayıf bir bölgeden dışarıya doğru fırlamasına fıtık, tıp dilinde herni (Hernia) denir. Fıtık çok kere doğuştan var olan bir ortamda gelişir. Karın içi basıncını artıran bütün hastalıklarda (Boğmaca, kronik öksürük, gebelik v.b.), kabızlık esnasında fazla ıkınma veya ağır bir yükün kaldırılması gibi nedenlerle fıtığın meydana gelmesi olasıdır.
En sık görülen fıtıklar, % 73 oranında kasık fıtığı (inguinal hernia), %17 uyluk fıtığı (femoral hernia) % 8,5 göbek fıtığı (umbilical hernia) ve diğer fıtıklardır. Fıtık muayenesi ayakta yapılır ve hasta öksürtülür. Böylece fıtığın dışarı çıkıp çıkmadığı anlaşılır. Çocuklarda şişlik, ağlaması sırasında ortaya çıkar ve annenin dikkatini çeker. Erkek çocukların torbalarının şişmesi, fıtık olasılığını ya da hidrosel, orşit gibi hastalıkları düşündürür.
Bazı fıtıklar hasta yattığı zaman kendi kendine içeriye girebileceği gibi, hasta veya doktoru tarafından da içeriye itilebilir. Bu esnada eğer kese içindeki organ barsak ise gürültülü bir ses duyulur ve bar sağın başlangıç kısmı son bölümüne göre doha zor içeriye girer. Yaşlı kimselerde, operasyon gerekmeyen veya yapılamayan durumlarda fıtığı içerde tutmak üzere kasık bağları (fıtık bağı) veya korseler kullanmak faydalıdır. Karın içersine reddedilmeyen, fakat önemli bir şikâyete de neden olmayan vakalar için reddedilmeyen fıtık deyimi kullanılır. Bu çeşit fıtıklar günün birinde sıkışıp boğu-labilir ve kan dolaşımı bozulması nedeniyle barsakta gangren başlayabilir.
Bu gibi fıtık boğulmalarında o bölgede birden başlayan ağrı, daha sonra bütün karına yayılır. Barsağın tıkanmasıyla fışkırır biçimde kusma görülür. Fıtık gergin ve çok ağrılıdır. Barsağın beslenmesi bozulup da yara ve gangren oluşmaya başlayınca ağrı da yavaşlar. Barsak felç olduğundan barsak hareketleri de durur. Bu yüzden fıtığı olan kimselerde karında başlayan ağrının kendiliğinden geçmesini kötü bir belirti saymalı, hemen bir operatöre başvurarak gerektiğinde derhal ameliyat olmalıdır.
Ameliyatla fıtık kesesinin çıkarılması (Herniotomi) ve zayıf bölgenin dikilmesi (Herniorraphi) için birçok değişik yöntemler uygulanmaktadır. Bu operasyonlardan sonra fıtık aynı yerde tekrar görülebilir, yani hastalık tekrarlayabilir. Bu gibi ikine: kez yapılan operasyonlarda veya karın cidarlarının çok zayıf olduğu durumlarda fıtık tamiri için mersilen denilen sentetik plaklar kullanılır.
Aşağıdaki videoyu izleyerek fıtık ile ilgili olarak daha ayrıntılı bilgi sahibi olabilirsiniz. Bu videoda daha çok fıtık ve fıtığın en yeni tedavisi üzerinde durulmuştur.
