Atom Tedavisi Nedir?
Prof, Dr Levent Kabasakal: Halk arasında radyoiyot tedavisine verilen isimdir. Radyoiyot gama ve beta diye iki çeşit ışın yayar. Uzak mesafelere yayılan gama ışınıyla sintigrafi yapılır. Yaklaşık 5 milimetre mesafede etkili olan beta ışınıyla da tiroid hastalıkları tedavi edilir.
Yeni Bir Tedavi Yöntemi mi Nasıl Uygulanır?
Prof. Dr Levent Kabasakal: Hayır, Atom tedavisi 65 yıldan fazla süredir kulîanılıyor. Bu süre içinde milyonlarca hastaya uygulandı. Ülkemizde ilk kez 1954 yılında Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde kullanıldı. Atom tedavisi kapsül veya sıvı şeklinde uygulanıyor ve ağız yoluyla alınıyor. Sıvı şekli su tadandadır, hastayı rahatsız etmez.
Peki Hangi Hastalıkların Tedavisinde Kullanılıyor?
Prof. Dr. Levent Kabasakal: Atom tedavisi tiroid bezinin çok hızlı çalıştığı hipertirotdi durumunda (zehirli guatr) ve tiroid bezi kanserlerinin tedavisinde kullanılabilir. Hipertiroidi tedavisinde düşük dozlarda, tiroid kanserinde yüksek dozlarda kullanılır.
Radyoiyot nasıl etki eder?
Prof. Dr. Levent Kabasakal: Ağız yoluyla alman radyoiyot bağırsaklardan ernilir ve kana karışır. Vücutta bulunan iyodun neredeyse tamamı tiroid bezinde tutulur ve T3, T4 dediğimiz hormonların yapımında kullanılır.
Atom Tedavisi Hastaya Zarar Verir mi?
Prof Dr. Levent Kabasakal: Tedavi uygulanan hastalar yıllarca takip edildi. Sonuçlar atom tedavisinin çok güvenilir olduğunu ortaya koydu. Aslında bu yöntem özellikle kanser tedavisine örnek olacak niteliklere sahip. Çünkü verilen radyoiyot sadece tiroid bezinde birikiyor. Bu da şu anlama geliyor: Tedavi sadece hastalıklı dokuyu etkiliyor, diğer dokulara zarar vermiyor. Özetle, atom tedavisi hastada belirgin bir rahatsızlık yaratmaz.
Atom Tedavisi Tekrarlanabilir mi?
Prof. Dr. Levent Kabasakal: Hastalık düzelene kadar veya hastanın tedaviye ihtiyacı olduğu kadar tekrarlanabilir. Ancak atom tedavisi oldukça etkilidir, iyi hesaplanmış bir dozla genellikle 1 uygulama yeterli olur. Ancak bazı hastalarda hastalık daha dirençli olabilir. Nadir olan bu tür hastalara daha fazla verilmesi gerekebilir.
Atom Tedavisi Hangi Hastalara Uygulanmaz?
Prof. Dr. Levent Kabasakal: Hamile ve emziren hastalara uygulanmaz. Bunun dışında her yaşta ve cinsteki hastalara uygulanabilir.
Atom Tedavisi Kısırlık Yapar mı?
Prof. Dr. Levent Kabasakal: Atom tedavisinin kısırlık yaptığı fikri doğru değil. Bugüne kadar böyle bir bulgu saptanmadı. Aton tedavisinden sonra hastalar hamile kalabilir»* doğum yapabilir ve emzirebilir. Ancak tedavi sonrası hastalara 6 ay hamile kalmalarını önermiyoruz. Çünkü bu süre içinde hastaların tedavilerinin tamamlanması gerekiyor.
Atom Tedavisinin Ne Gibi Yan Etkileri Vvar?
Prof. Dr. Levent Kabasakal: Genellikle rahatsızlık vermez. Nadiren boyunda ağrı olur. Tükürük bezlerinde şişlik görülebilir.
Tedaviden Önce Bir Hazırlık Gerekir mi?
Prof. Dr. Levent Kabasakal: Evet Tiroid kanseri nedeniyle tedavi olacak hastaların 4 hafta tiroid ilaçlarını kesmeleri gerekir. İyot ihtiva eden yiyecek ve içeceklerden kaçınmalan istenir. Bazı ilaçlı tıbbi filmlerin çekilmemesi gerekir. Hipertiroidi hastalarının da tedaviden 3-5 gün önce tiroid ilaçlannı kesmeleri istenir.
Atom Tedavisinden Sonra Hastalar Karanlık Bir Odaya mı Konur?
Prof, Dr. Levent Kabasakal: Hayır Tam tersine, özel olarak hazırlanmış bu odalar geneliikie aydınlık ve konforludur. Belli bir dozdan daha yüksek radyoiyot alan hastalar, tedavi odalarında yatırdır. Bu odaların duvarlarında ve kapılarında özel malzemeler vardır ancak dışandan fark edilmez. Hastanın üzerinde bulunan radyoiyottan yayılan ışın miktarı azaldıktan sonra hastalar taburcu edilebilir. Her hasta için farklı olmakla birlikte genellikle 3 -4 gün içerisinde hastalar evlerine gönderilebilir.
Taburcu Olduktan Sonra Hastanın Çocuklardan Uzak Durması Gerekir mi?
Prof. Dr. Levent Kabasakal: Atom tedavisi alan hastalar taburcu olduktan sonra çocuklannı hemen görebilir ve çocukianyla bir arada bulunabilir. Ancak belli kurallara uyulması koşuluyla… Çocuklarını ve yakınlarını yaklaşık 2 hafta öpmemeleri istenir. Bu süre içerisinde uzun süre yakın mesafede bulunmamaları gerekir.
Taburcu Olduktan Sonra Hastaların Nelere Dikkat Etmeleri Gerekir?
Prof. Dr. Levent Kabasakal: Atom tedavisinden sonra uyulması gereken 3 önemli konu var. Mesafe, süre ve temizlik. Hastalar yaklaşık 2 hafta süreyle çevrelerindeki insanlarla uzun süreli yakın mesafede bulunmamalı. Mesafe ne kadar artarsa (örneğin 2 metre) beraber bulunma süresi de o kadar uzar. Hijyen diğer önemli bir faktör. Verilen radyoiyot idrarla atıldığından tuvalet temizliğine, çamaşır, çatal kaşık gibi eşyaların temizliğine özen gösterilmeli.
