Halk içinde “basur”olarak adlandırılan bu hastalık, uzun süre oturmaktan, çok fazla acı yemekten, kabızlıktan, hamilelikten ve yoğun stresten oluşan bir tür varis plağıdır. Makat bölgesindeki toplardamarların varis gibi genişlemesidir. Beslenme ve sağlık tedbirleriyle kontrol altında tutulabilen bu hastalık, çoğu vakit ameliyat edilmeyi gerektirir. Bütün acı baharatların hemoroit üzerinde olumsuz etkisi vardır.
İç ve dış hemoroidlerin oluş nedeni kesin olarak belli değildir. Kabız kalmak, uzun sûre ishal olmak, devamlı oturarak çalışmak, tansiyonun yüksek olması, bu bölgenin enfeksiyonları, karaciğerin büyümesi, siroz ve kadınlarda gebelik, hazırlayıcı nedenler arasında sayılabilir. Hemoroidler ağrı, kanama ve enfeksiyona sebep olmaları bakımından önemlidirler. Kanamalar bazen barsak tümörünün varlığını düşündürebilir. Doktora muayene olup kesin bir teşhise ulaşmak gerekir.
İç hemoroidler her defekasyonda anüsten dışarı çıkacak kadar büyük olduklarında ancak parmakla içeri sokulmak suretiyle ağrısı geçiştirilebilir. Dış hemoroidlerin üzeri deri ile örtülü olduğundan daha duyarlıdır ve daha çok ağrı yaparlar.
Kabızlıkta hemoroidler daha fazla kananar, bu nedenle kabızlıktan kaçınılmalıdır. Tedavi için hafif vakalarda kabızlığı önleyecek diyet (kepek ekmeği, posa bırakan besinler, paraffin likit) önerilir ve dışkıyı yumuşatacak ilaçlar (Normalaks, Li-balaks) kullanılır. İltihaplanmayı ve ağrıyı önlemek üzere bir kısmı kortizonlu çeşitli pomatlar (Hadensa, Makata, Alcos-anal, Ultraproct) vardır. Ayrıca potasyum permanganat .banyoları, kriyoterapi, elektrokoterizasyon uygulanabilir.
