Hekimlikte ağrıyı ortadan kaldırmak için kullanılan ilaçların başında gelen morfin, opıumdan yani afyondan elde edilmektedir Opium, Papaver somnıferum (poppy) denilen bir tür gelincik bitkisinin tamamıyla gelişmiş, fakat henüz olgunlaşmamış kapsüllerinden çizilerek elde edilen sütun güneşte kurutulmuş şeklidir. Çizilmemiş afyon tohumlarında yanı kapsüllerinde afyon yoktur, gıda olarak kullanılır (haşhaş yağı) Kurutulmuş afyon somununda % 10 kadar morfin vardır. Afyon somunundan ayrıca kodein, tebaın, narkotın ve papa-verın gibi ilaçlar elde edilmektedir. Bunlardan kodein oksuruk ilacı olarak, papaverın ise duz adale gevşetıcısı olarak çok kullanılır
Opıum tıpta kullanılan en eski ve yararlı ilaçlardandır Afyon tenturu (tentur d’opıum) afyon tozu (poudre d’opıum), afyon ruhu (Laudanum da Sydenham) uzun seneler kullanılmış ve halen kullanılmaktadır.
Morfin ağrının şiddetini azaltır, hastayı teskin eder, uyuşturur ve uyutur Bu sebeple narkotik analıezık diye isimlendirilen uyuşturucu ağrı kesicilerin başında gelen bir ilaçtır Ayrıca solunum ve oksuruk merkezlerine de baskı yaparak solunumu azaltır ve oksuruğu keser
Opıum ve morfin tedavi dışında keyif verici madde olarak fazla miktarda alındığında alışkanlık yapar Morfinin alışkanlık yapması (organik ve psıkolopk bağımlılık), onun kullanılmasının kontrol altına alınmasını gerektirmektedir Morfin türevlerinden olan eroin (heroın) toz halinde laktozla karıştırılarak eroinmanlar tarafından kullanılan çok zararlı bir maddedir, tedavide yeri yoktur
Morfin alışkanlığına yakalanan kimseler yanı, morfinmanlar hastaneye yatırılıp özel bakım altında, bu ilacın antıdotu olan Nalorfın ile tedavi edilebilmektedir
