Havaların giderek soğumaya başladığı bugünlerde yaşanan sıcaklık değişimleri gribe de davetiye çıkartıyor. Bazı durumlarda “öldürücü” bile olabilen gribe karşı önlem almak gerekiyor. Gribin belirtileri, gripten korunma yolları, risk grupları bu yazımızda…
Grip mevsimi yaklaşıyor. Özellikle aşı üreticisi firmalar tarafından grip aşısının gerekliliği üzerinde yoğun olarak durulmakla birlikte, risk gruplarına ve iş gücü kaybının büyük sorunlara yol açabileceği mesleklerde çalışanlara aşı yapılmasının faydalı olacağı belirtiliyor.
Bazı uzmanlara göre, “öldürücü” bile olabilen gripten korunmanın tek yolu, her yıl aşı olmak. Ancak aşı bir yıl öncesinin en yaygın hastalık yapan 3 grip virüsüne karşı oluşturuluyor ve bu nedenle tam bir koruma hiç bir zaman gerçekleşemiyor. Aşının yararlı olması için salgın başlamadan önce yapılması gerektiği, uygun başlangıç zamanının ise Eylül – Ekim ayları olduğunu belirtiliyor.
Grip virüslerinin neden olduğu akut bir solunum sistemi hastalığı olan grip, alt ve üst solunum yollarını tutarak, genellikle ateş, baş ağrısı ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Bu hastalıkla, geçmişte çeşitli yollarla savaşılmasına rağmen gribin henüz tam anlamıyla tedavi edilmediği bilinen bir gerçek. Halen gripten korunma yollarının başında ve en etkili yöntem olarak aşılanma geliyor.
Yumurta Alerjisi Olanlar Dikkat!
Toplumdaki her yaştan bireyin aşılanabileceğini, ancak risk grubundaki kişilerin, sağlık çalışanlarınının, risk grubu bakıcılarının ve aile yakınlarının aşılanmaları gerektiğine dikkat çeken uzmanlar buna karşın yumurta alerjisi olanlara grip aşısı yapılamayacağı konusunda uyardı.
Aşılama gribe bağlı ölümlerde azalmayı sağlamanın yanı sıra işe ve okula devam sürelerindeki kayıpları ve ilaç harcamalarını belirgin şekilde azaltıyor. Son yıllarda grip aşısı yaptıranların sayısında hızlı bir artış gözleniyor. 1989 yılında dünyada grip aşısı yaptıranların oranının yüzde 33'den 1997'de 65.5'e yükselmesi dikkat çekiyor.
Grip Nasıl Bulaşır?
Grip de nezle gibi, hasta kişilerin bulunduğu ortamlarda, hapşırma ve öksürme yoluyla ve virüs bulaşmış ellerle temas (örn. tokalaşma) sonrasında kolaylıkla bulaşır.
Enfekte olanlar enfeksiyon başlamadan 2 gün öncesinden başlayarak semptomlar başladıktan 7 gün sonrasında kadar virüs yayarlar. Bu süre içinde duyarlı kişiler için enfekte olma riski yüksektir. Dünya nüfusunun tahmini olarak yüzde 10'u ila yüzde 20'si her yıl gribe yakalanmaktadır.
Kimler Risk Altında?
Küçük çocuklar ve 65 yaşından büyük olan kişiler en önemli risk grubunu oluşturmaktadır. Bunların dışında uzmanlar özellikle;
• Şeker hastaları
• Astım ve kronik akciğer hastalığı olanlar
• Transplantasyonlu organ nakli yapılmış hastalar
• Böbrek hastaları
• Bakımevlerinde ve huzurevlerinde kalanlar
• Bağışıklık sistemini baskılayıcı tedavi gören kişiler
• Anne adayları (gebeliğin 3. ayından sonra)
• 6 aylık veya daha büyük bebeklere de grip aşısı yaptırılması gerektiğini kaydediyorlar.
Yapılan analizler sonucunda Türkiye'de bu gruptaki hasta sayısının 10 milyon olduğu belirlenmiştir.
Gribin Belirtileri Neler?
• Ateş
• Titreme
• Baş, sırt, kol ve bacaklarda ağrı
• Boğaz ağrısı ve kuru öksürük
• Halsizlik
• İştah kaybı
• Kas ve eklem ağrısı
• Bulantı
• Gözlerde yanma
• Burun aktıntısı
Ayrıca, grip, solunum hastalığı veya diğer kronik rahatsızlığı olanlarda çok ciddi durumlara yol açabilir.
Grip, Başka Hastalıklara da Davetiye Çıkarır
Bütün üst solunum yollarında infeksiyonlara neden olan virüsler gibi, influenza, yani grip etkeni olan virüsler, sadece gribal infeksiyon tablosuyla sınırlı kalmaz;
• Farenjit
• Larenjit
• Sinüzit
• Orta kulak iltihabı da yapabilir.
Sağlıklı insanlarda grip, 1 hafta içerisinde kendiliğinden iyileşir. Ancak bazı kişilerde, örneğin kronik hasatalık nedeniyle vücut direnci zayıf durumda olanlarda, kalp-akciğer hastalığı olanlarda, yaşlılarda, şeker hastalarında, pnömoni (zatürre), meningoensefalit (beyin iltihabı), miyokardit (kalp kası iltihabı) gibi ciddi ve ağır seyredip ölümle sonuçlanabilecek hastalıklar görülebilir.
Gripten Korunma Yolları
Gripten korunmanın en başta gelen yöntemi grip aşılarıdır. Grip aşısı, özellikle hastalığa yakalanma ve sonrasında oluşabilecek hastalıklar yönünden risk taşıyan Yüksek Risk Grubu dediğimiz kişilere faydalıdır.
Her yıl Eylül sonu – Ekim aylarında tek doz şeklinde yapılmalıdır. Aşı ile koruyuculuk sağlıklı kişilerde yüzde 80 lere varmaktadır; yaş ilerledikçe koruyuculuk yüzde 50 – 60 lara inmekle birlikte hastalığın hafif geçirilmesi sağlanmaktadır.
Aşı uygulaması, erişkinlerde omuz kası içine veya cilt altına, 2 yaşın altındaki çocuklarda uyluğun ön-yan kısmına bir sağlık görevlisi tarafından yapılmalıdır. Her sene aşı içeriği değiştiğinden kişi o sene üretilen aşı ile aşılanmalıdır. Bu şekilde yapılan aşı, 1 yıl kadar gripten koruma sağlar. Aşı, embriyonlu yumurta kesesinden elde edilmektedir; bu nedenle yumurta allerjisi olanlar kullanmamalıdır.
