İnsanlar neden sigaraya başlar?
Genel olarak insanların
sigaraya başlamalarının nedenleri sosyal, psikolojik, farmakolojik ve genetik olarak sınıflandırılmaktadır, sosyal ve ailesek faktörler, genelde sigaraya başlamada önemlidirler.Ailede ve arkadaş çevresinde sigara içiminin ergenlik döneminde sigaraya başlamada önemli rol oynadığı bilinmektedir.
Dünyada sigara içme yaygınlığı nedir?
Gelişmiş ülkelerde sigara karşıtı kampanyaların etkisiyle tüketimi azaltılırken, ülkemizde ise her geçen gün sigara tüketimi giderek artmakta ve sigaraya başlama yaşı ortaokul düzeylerine inmektedir.Her yıl sigaraya bağlı olan nedenlerden dolayı tüm dünyada 5 milyona yakın insan hayatını kaybetmekte.Ülkemizde de tahminen 17-18 milyon sigara içicisi olduğu ve bunların yaklaşık 100 bininin sigara nedeniyle yaşamını yitirdiği tahmin edilmektedir.
Sigaranın içinde hangi zararlı maddeler vardır?
Sigaranın içinde yaklaşık
4 bin adet insan vücuduna zararlı madde bulunmaktadır.Bu 4 bin maddenin birçoğu tüm organlar için kanser yapıcı etkiye sahiptir, bağımlılık yapan madde ise
nikotindir.
Sigaranın insan vücuduna yol açtığı zararlar nelerdir?
Sigara insan vücudunda; içerdiği nikotin nedeniyle fiziksel ve tekrarlanan davranışlar nedeniyle psikolojik bağımlılık yaratır.Yaşam kalitesini bozarak süresini kısaltır.İnsan vücudundaki bütün sistemleri olumsuz etkileyerek çeşitli hastalıklara ve ölümlere yol açar.Örneğin sigara; akciğer kanserinin yüzde 90′ından, kronik bronşit vakalarının yüzde 40′ından, felçlerin yüzde 18′inden, kalp ve damar hastalıklarının yüzde 21′inden, kronik kalp hastalıklarına bağlı ölümlerin yüzde 30′undan sorumludur.
Gerçekten tiryaki olduğumuzu nasıl anlarız?
Birkaç haftadan beri her gün nikotin kullanıyorsanız; sigarayı bıraktıktan ya da azalttıktan 24 saat sonra aşağıdaki bulgulardan en az dördüne sahipseniz, kendinizi “tiryaki” olarak görebilirsiniz.Bu bulgular;
Şiddetli nikotin arayışı içinde olmak
Kızgınlık ya da öfke
Kaygı
Düşüncelerini toplamada zorluk çekme
Huzursuzluk
Kalp hızında azalma
İştahta artma ya da kilo alma şeklindedir.
Sigarayı bırakmak için hangi yollar izlenebilir?
Sigarayı bırakmanın ilk koşulu “sigara bırakmaya karar vermek”dir.Sigarayı bırakmak kesinlikle mümkündür. Sigaraya bırakmak için medikal destek almak önemlidir.Zira bugüne kadar kendi başına sigara bırakma deneyimlerinde yakalanan başarı yüzde 3′lerde kalmıştır.Bu oran medikal destek ile yüzde 45′lere kadar çıkmaktadır. “Sigarasız Yaşam Polikliniği” ne başvuran kişi başlangıçta medikal destek programı çıkartılır.Kişi bu program dahilinde takipe alınır.Medikal takip süresi 1 yıl olarak belirlenmiştir.Dünya Sağlık Örgütü sigarayı psikoaktif madde olarak tanımlamıştır.Sigara bağımlılığı farmakolojik ve psikolojik olarak iki birleşenden oluşur.Sigarada bağımlılık yapan madde ise nikotindir. Nikotin eroin ve kokain kadar bağımlılık yapan bir maddedir. Bu bağımlılığın tedavisinde medikal destek; doğru hastaya, doğru bırakma yönteminin belirlenmesi, nikotin içermeyen tedavilerdeki yan etki ve komplikasyonların kontrol altında tutulması,
nikotin replasman tedavisinin belirlenmesi ve takibi, psikolojik baskı unsuru açısından alınmalıdır.
Sigarayı bıraktıktan sonra yaşamımızda neler değişir?
Nikotin ve karbonmonoksit vücuttan atılarak vücut kendini yenilemeye başlar.Tat ve koku duygunuz gelişir, solunum rahatlar.Akciğer hücreleri yenilenerek, akciğerin işlevi yüzde 5-10 oranında artış gösterir ve öksürük ortadan kalkar.Kalp krizi riski, sigarayı bıraktıktan sonra 24 saat içerisinde yüzde 50 ortanında azalmaktadır.Sigarayı bıraktıktan sonra kalp damar hastalığı hiç sigara içmeyenler düzeyine düşer.
