İnsanoğlu ömrünün yaklaşık olarak 1/3′ünü uykuda geçirmektedir.
Uykusuzluk önemli bir sağlık sorunudur. Uyku ile ilgili bozukluklar başka diğer hastalıkların habercisi olabildiği gibi, uykunun kendisindeki aksaklıklardan da kaynaklanabilir.
Uyku bozuklukları, sebeplerine göre 4 grupta incelenebilir;
1) Primer ( Birincil ) uyku bozuklukları
2) Başka bir ruhsal bozuklukla ilişkili uyku bozukluğu
3) Genel tıbbi duruma bağlı uyku bozukluğu
4) Madde ve ilaç kullanımına bağlı uyku bozukluğu
Uyku Bozuklukları Nelerdir?
Uyku bozuklukları klinik pratikte 4 ayrı şekilde karşımıza çıkmaktadır;
1) İnsomnia ( Uykusuzluk ): Uykuya başlama ya da devam ettirme güçlüğü olarak tanımlanabilir.
2) Hipersonmia ( Gündüz Uykululuğu): Uyku miktarında, özellikle gündüz uykululuğunda artma. Başta uyku apnesi ve narkolepsi gibi bozukluklarının sonucu olarak karşımıza çıkmaktadır.
3) Parasomnia: Uyku süresince ya da uyanııklık ile uyku arası eşikte görülen istem dışı konuşma, yürüme, diş gıcırdatma, kabus görme gibi olağandışı davranışlar ve fizyolojik olaylarla ilişkilidir. Çocuk ve ergenlerde sıklıkla görülen bu durumlar, yetişkinlikte ortaya çıktığında farklı hastalıkların belirtisi olabileceği akla gelmelidir.
4) Sirkadiyen Ritim Bozuklukları (günlük uyku düzeni bozukluğu): Günlük uyku düzeninde değişiklikler olması ya da kişinin günlük uyanıklık düzeni ile uyku uyanıklık zamanlaması ve süresinin dış faktörlerin gerektirdikleri ile örtüşmemesi sonucu sürekli ya da tekrarlayıcı bir uyku bozukluğunun ortaya çıkmasıdır. Genellikle ekvatora paralel uzun yolculuk yapanlarda ve vardiyalı çalışanlarda görülmektedir.
Genel erişkin toplumun yaklaşık %1-10′unun, yaşlıların %25′inin uyku ile ilgili yakınmaları vardır. Genellikle genç erişkinlikte ve orta yaşlarda başlar. Yaşın ilerlemesiyle görülme sıklığı artar. Kadınlarda daha sık görülür.
Uyku bozukluklarının değerlendirilmesinde uyku günlüğünün tutulması önemlidir. Uyku günlüğünde yatağa gitme zamanı, uykuya dalma süresi, uyanmaların sıklığı ve toplam süresi, uyanma ve yatakta kalkma zamanının yanı sıra uykunun niteliği ile ilgili de bilgi edinilir.
Uyku ile ilgili olarak sorun yaşayan kişilerin vakit kaybetmeden uzman hekimlerce değerlendirilmeleri; hem sorunun kronikleşmesini önleme hem de altta yatan muhtemel sebeplerin erken teşhis edilerek en kısa zamanda tedavilerinin sağlanması açısından önem taşımaktadır.
