Kadınlarda ilk adetten sonra yaklaşık 30- 35 yıl boyunca her ay tekrar eden kanamalar olur. Bu kanamalar ortalama 28 günde bir olur ve 2 ile 7 gün arasında sürer. 21 gün ile 40 gün arasında olan adetleri de normal kabul ederiz.
Adetler ilk günden ilk güne sayılır. İki adet arasında 21 ile 40 gün olabilir. Önemli olan bu sayının sabit olmasıdır.
Adet düzensizliklerini şöyle sınıflandırabiliriz:
Oligomenore: Seyrek adet görme, gecikerek adet görme
· Bir yılda görülen adet kanaması sayısının azalması ya da 40 günden daha uzun sürede adet görme.
· Genç kızlarda bu durum 18 yaşına kadar normal kabul edilebilir.
· Menopoza yakın durumlarda da ortaya çıkabilir. Bu dönemde rahim içi kalınlığında artış olacağı için mutlaka tedavi edilmelidir.
· Üreme çağında ise kısırlığın belirtisi olabilir, nedeni araştırılmalıdır.
· Gebelikten korunma amaçlı kullanılan aylık veya üç aylık korunma iğneleri, kola uygulanılan korunma çubukları, hormonlu spiral ve nadiren de olsa doğum kontrol hapları neden olabilir.
· Özellikle adet gecikmesi ile beraber kilo, tüylenme ve sivilce şikayeti varsa polikistik over yönünden araştırılmalıdır.
· Üreme çağındaki kadınlarda adet gecikmesine sık rastlanır. Bunun en büyük nedeni gebeliktir. Ayrıca senede 1 veya 2 kere stres, mevsim değişikliği gibi nedenlerle adet gecikmesi yaşanabilir. İleri incelemeye gerek yoktur.
Polimenore: Sık adet görme, adet süresinin kısalması
· Adetlerin 21 günden daha az aralıklarla olması durumudur.
· Daha çok 35 yaş üstü kadınlarda görülür. Yumurtlama bozukluğu, hormonal yetersizlik belirtisi olabilir.
· Bazen adet dışı ara kanamalar da erken adet görme ile karıştırılabilinir.
Hipomenore: Adet miktarının az olması, kısa süreli adet görme.
· Az adet görüldüğünde kanama kahverengi çamur gibi olabilir.
· Hiçbir nedene bağlı olmadan bazen yapısal olarak kadın az adet görebilir. Kesinlikle bir hastalığın belirtisi olmadığı gibi hamile kalmaya da engel değildir.
· 35 yaş üstünde adet miktarı azalabilir. Altında bir sebep yoksa normal kabul edilir.
· Menopoza yakın dönemlerde de görülebilir
· Süt hormonunun artması ( prolaktin ), tiroid hormon bozukluklarında bazen ilk belirti adet miktarının azalmasıdır
· Doğum kontrol hapı kullanımı da az adet görmeye neden olabilir. İlaç bırakıldığı anda adetlerde artış olur.
· Gebelikten korunma amaçlı kullanılan aylık veya üç aylık korunma iğneleri, kola uygulanılan korunma çubukları, hormonlu spiral.
· Asherman sendromu: Sorunlu veya çok sayıdaki kürtajlardan sonra rahim içinde olan yapışıklıklar ve buna bağlı az adet görme, adet görememe durumu
· Üstüne görme: Bazen kadın hamile olduğu halde beklenen adet gününde çok az miktarda kanama yaşar ve bunu adet olarak yorumlar. Aslında gebeliğin rahim duvarına yapıştığı sırada meydana gelen kanamadır. Halk arasında buna üstüne adet görme denir. Dış gebelik de bu tip kanama yapabilir.
Menoraji ve metroraji:
· Gününde başlayan adetin uzaması, miktarının fazla olması, pıhtılı kanama, adet dışı ara kanama
· Rahimden gelen düzensiz kanamaları ifade eder
· Hormonal bozukluklar
· Myom, adenomyozis, endometrial hiperplazi ( rahim içi kalınlaşması ) , endometrial polip, hatta rahim ve rahim ağzı kanseri gibi organik nedenler
· Spiral kullanımı
· Doğum kontrol hapı almayı unutmak
· Özellikle ilk kullanılan aylarda korunma iğneleri ve çubukları, hormonlu spiraller bu tip kanamalara neden olabilir
· Kürtajdan sonraki ilk adet genelde uzun sürer ve fazla miktardadır
· Herhangi bir sebepten dolayı uzun süre adet olmamayı takiben adet olunmuşsa. Özellikle menopoz öncesi dönemde
· Farkında olunmayan bir gebeliğin düşükle sonlanması ya da dış gebelik durumunda
· Genç kızlarda ilk birkaç adet uzun ve yoğun olabilir. Fazla kan kaybına sebep olabileceği için tedavi edilmelidir
· Kanama –pıhtılaşma sistemini bozan kan, karaciğer, böbrek hastalıkları gibi sistemik hastalıklar
Genel değerlendirme:
· Adet bozukluklarının % 75 ‘ i hormonal problemlere bağlıdır
· Fakat 40 yaş sonrasında oluşan adet bozukluklarında mutlaka organik nedenler araştırılmalıdır
· Sık ve uzun süreli adet görmede, adet arası kanamalar yaşanması durumunda hasta tıbbı tedaviye yanıt vermiyorsa, kanaması devam ediyorsa mutlaka kürtajla rahim içi doku biopsisi yapılmalıdır
· Menopoz ve menopoz öncesi her türlü anormal kanama önemlidir ve araştırılması gereklidir
· Hormonal nedene bağlı ise tedavide doğum kontrol hapları ve adet düzenleyici ilaçlar kullanılır
· Organık sebeplere bağlı ( myom, polip vs. ) kanamalarda ise tedavi cerrahidir
