İdrar kaçırma ciddi bir sağlık sorunudur ve mutlaka tedavi edilmelidir.
İdrar kaçırmanın iki önemli nedeni vardır:
İdrar kaçırmanın birinci nedeni pelvis tabanının ve idrar torbasının anatomik desteğinin zayıflamasına bağlı olarak oluşan stres tipi idrar kaçırmadır. Stres tipi idrar kaçırmada, hasta öksürüp aksırdığı, zorlandığı zaman istem dışı idrar kaçırmaktadır. Bu durum genellikle çok sayıda doğum yapma, iri bebek doğurma, evde kendi kendine doğum yapma, zor doğum yapma, müdahaleli doğum yapma ya da eğitimli olmayan kişiler tarafından doğurtulma ile ilişkilidir. Ayrıca yaş, menopoz, uzun süren kabızlık, şişmanlık, astım, bronşit gibi akciğer hastalıklarına bağlı olarak da sık görülür. Ülkemizde doğurganlığın fazla olması nedeniyle istem dışı idrar kaçırmanın büyük bölümünü bu tip idrar kaçırma oluşturmaktadır ve sıklıkla doğurganlık çağındaki genç kadınlarda rastlanmaktadır.
İdrar kaçırmanın ikincisi nedeni ise idrar torbası idrarla dolarken nedeni bilinmeyen idrar torbası kası fonksiyon bozukluğuna bağlı olarak oluşan aşırı aktif mesane sendromudur. Bu tip idrar kaçırma, sıklıkla suyla ilgili işlerde ani idrar yapma hissinin oluşması ve tuvalete yetişememe tarzındadır. Bazı hastalarda birinci ve ikinci neden birlikte görülür. Bu tip idrar kaçırmaya mikst (karma) idrar kaçırma denir.
İdrar kaçıran hasta sürekli ped veya bez kullanmakta, kendini evi ile sınırlamakta kaçırma ve koku nedeniyle sosyal ilişkilerini sınırlamaktadır. Bu durum bazen ciddi psikolojik sorunlara yol açmaktadır. Ülkemizle ilgili yaptığımız araştırmalarda idrar kaçıran kadınların % 80`i bu durumu yaşlanmanın ve çocuk doğurmanın doğal bir sonucu olarak görmektedirler ve bu nedenle hekime başvurmamaktadırlar.
Çağdaş tıp idrar kaçıran hastaların durumlarına göre
idrar kaçırma tedavisi için çeşitli tedavi seçenekleri sunmaktadır. Bunlar:
- İlaç tedavisi
- Davranış terapisi (İdrar torbası eğitimi)
- Egzersiz (Kegel)
- Vajinal konlarla egzersiz
- Biofeedback yöntemlerle egzersiz
- Fonksiyonel Elektrik Stimülasyon (FES)
- TENS cihazı
- Manyetik sandalye (ExMI)
- Peserler
- Botoks
- Ameliyat`dır
İdrar kaçırması olan hasta şikayetlerinin ağırlığına bağlı olarak, muayene, klinik değerlendirme (üriner günlük, ped test, stres test) ve ürodinamik incelemelerden sonra tedavi edilmektedir. Hastanın şikayetleri ciddi değilse ya da aşırı aktif mesane sendromu varsa ameliyat dışı yöntemler ile tedavi edilebilir ve hastalığın ilerlemesi durdurulabilir. Eğer hastanın şikayetleri ciddiyse, ped kullanıyor ve idrar kaçırma sosyal hayatını etkiliyorsa seçilecek tedavi yöntemi ameliyattır.
Günümüzde lokal anestezi kullanarak küçük bir kesi ile uygulanan ve hastanede kalmayı gerektirmeyen ameliyatlarla uzun dönem başarı oranları % 95`in üzerindedir. Oysa geçmişte yapılan günümüzde terk edilen ameliyatlarda uzun dönem başarı oranı % 30 civarındadır ve maalesef bu gün hastalarımızın bir kısmını da geçmişte bu tip başarısız ameliyat geçirenler oluşturmaktadır.
