Safra kesesi nedir?
Karaciğerin alt yüzünde armut biçiminde, 8-10 cm. boyunda, 3-4 cm. eninde adaleden yapılmış kese şeklindeki organa
safra kesesi denir. Safra kesesinin hacmi 50-70 cm. kadardır ve iç yüzü salgılayıcı bir mukoza ile örtülüdür.
Dış yüzünü ise periton kaplamıştır.
Safra kesesinin görevi safrayı depolayıp yoğunlaştırmak ve gerektiğinde salgılamaktır.
Safra, karaciğerde yapılan ve safra kesesinde depo edilen sarı-yeşil renkte bir sıvıdır. Karaciğerde günde 700-1200 cm3 kadar yapılır. Barsaklarda özellikle yağların sindirilmesinde rol alan bir sindirim salgısı olarak kabül edilir.
Safra, karaciğerde ufak kanallarda toplanır. Bu kanallarda birleşerek karaciğer kanalını yaparlar. Karaciğer birleşik kanalı, safra kesesinden gelen 3 cm. uzunluğundaki kese kanalı (ductus cysticus) ile birleşerek koledok kanalı adını alır.
Safra, kese adalesinin ve sfinkterinin çalışması ile dolar ve safranın barsağa atılması gereken anda ise boşalır. Kesenin boşalması için uyarı bir yemekten yarım saat sonra gelir ve barsaktaki kolessistokinin adı verilen bir enzimin yardımıyla olur.
Yumurta sarısı, et ve yağlar safra kesesini kuvvetle kasılmaya sevkeden yiyeceklerdir.
Safra yollarının ve
safra kesesinin iltihabi hastalığına
kolesistit denir. Kaburgaların altında duyulan
ağrı sağ kürek kemiğine ve omuza yayılır.
Kronik kolesistit özellikle 40 yaşın üzerinde şişman kadınlarda görülen bir hastalıktır. Hazımsızlık şikayetleri ile beraber nöbet şeklinde ağrılar vardır. Safra kesesinin çalışma durumunu ve taşın mevcut olup olmadığını anlamak için radyoopak madde ile safra kesesinin filmi çekilmeli yani kolanjiyogram yapılmalıdır.
Bu amaçla hastaya ağızdan verilen veya damardan zerkedilen bazı ilaçlardan sonra röntgen filmi çekilir.
Taşlı kolesistitlerde tedavi ameliyatla yani safra kesesinin alınması ( Kolesistektomi ) suretiyle yapılır.
