Gebelikte beslenme, gebelikte alınması gereken temel gıdalar
Kalsiyum
Kalsiyum bebeğinizin gebeliğin 8.haftasından itibaren oluşmaya başlayan kemik ve dişlerin gelişimi içi gerekli bir mineraldir. Kalsiyum organizmanın çalışmasında kilit rol oynar. Vücuttaki kalsiyumun %99’u kemiklerde ve dişlerde bulunur. Geriye kalan %1 ise kanda ve yumuşak dokulardadır. Kandaki kalsiyum azaldığında kemikteki kalsiyum dolaşıma geçerek hayati fonksiyonların devamını sağlar. Dolayısıyla besinlerden yeterli kalsiyum alınmadığında,kemiklerdeki kalsiyum azalacaktır. Gebelikte,normalde gerek duyduğunuz miktarın iki katı kadar kalsiyum gereklidir. Günlük 1500-2000 mg. kalsiyum alınmalıdır. Kalsiyum açsından zengin besinler peynir,süt,yoğurt ve yeşil yapraklı sebzelerdir. Ayrıca kılçığı ile yenilebilen balıklar da iyi bir kalsiyum kaynağıdır. Süt ürünleri yağ açısından da zengin olduğundan dolayı yağı alınmış süt ve yoğurdu tercih etmeniz daha doğru olacaktır. Brusella, tifo benzeri hastalıklardan korunabilmek için tükettiğiniz peynirin ve sütün hijyenik ve pastörize olması gerekmektedir.
Proteinler
Gebelikte artan protein gereksinimini karşılamak için kırmızı et(haftada en az 1-2 kez),beyaz et,süt ve süt ürünleri,yumurta,balık,kuru baklagiller(fasulye,mercimek,barbunya vb.)gibi proteinden zengin besinler önerilir.Proteinler hayvansal ve bitkisel proteinler olarak ikiye ayrılır.Diyetlerde bitkisel ve hayvansal proteinler eşit oranda tüketilmelidir.Hayvansal gıdalardaki yağ mümkün olduğunca alınarak,et yağsız olarak tüketilmelidir.Ayrıca balıkta proteinden başka bulunan omega 3 yağ asitleri de bebeğin zeka gelişimi üzerine olumlu etkili bir maddedir.Balık taze ve iyi pişmiş olmalıdır.Izgara ve fırında pişirilerek tüketilmelidir.
C vitamini
C vitamini demirin bağırsaklardan emiliminde,vücudu hastalık etkeni mikroorganizmalara karşı immun(bağışıklık) direncinin arttırılmasında ve metabolizmamızdaki pek ok biyokimyasal süreç için gerekli bir vitamindir.Gebelikte C vitamini gereksinimi metabolizmanın hızlanmasına bağlı olarak artmaktadır.C vitamini portakal,limon,kırmızı ve yeşil biber, domates, çilek, greyfurt, karnabahar,lahana,bürüksel lahanası gibi pek çok taze sebze ve meyvede bulunur.Vücutta depolanamadığı içi her gün beli bir miktar alınmalıdır.Uzun süre saklanan ve pişirilen besinlerde C vitamininin çoğu kaybolur.Uzun süre beklemiş,doğal içerikli olmayan,konserve ve benzeri gıdaların da tüketilmesi sakıncalıdır.
Demir
Demir bebeğin ve annenin ana ihtiyaçlarından biridir.Gebelikte,hem bebeğin doğumundan sonra kullanacağı demirin depolanması hem de gebelik nedeniyle artan kanınıza yeterli oksijenin taşınabilmesi için normalden fazla demire ihtiyaç vardır.En iyi kaynakları karaciğer ve tüm kırmızı etler,yumurta(sarısı) kurubaklagiller pekmez,yeşil yapraklı sebzeler,domates, kuru yemişlerdir .Hayvansal yiyecekteki demir, sebze ve kuru meyvelerde olandan daha kolay emilir. Et yerine de geçen kuru baklagillerin haftada 2-3 kez tüketilmesi gerekmektedir Alınan demirin yararlılığının artması için C vitamininden zengin gıdalarla birlikte alınması gerekmektedir. Diyet demir eksikliğini gidermek için tek başına yeterli olmaz.Dolayısıyla artan demir ihtiyacını karşılamak için demir içeren ilaçların alınması gereklidir.Demir eksikliği sonucunda yorgunluk hissi ve konsantrasyon güçlüğünün yanı sıra cilt ve mukozada solukluk,saç dökülmesi gibi bazı fiziksel belirtiler de ortaya çıkar.
Folik Asit
Bebeğin merkezi sinir sisteminin gelişmesi içim özellikle gebeliğin ilk haftalardan itibaren folik asit alınması çok önemlidir.Vücutta depolanmadığı ve gebelik süresince normalde fazlasına gerek duyulduğu için her gün alınmalıdır. Taze yeşil sebzeler folik asit kaynağıdır ancak uzun süreli pişirmeler ve uzun süre beklemelerle gıdalardaki folik asit miktarı azalmaktadır.En çok ıspanak,organ etleri(karaciğer,böbrek vb.),yer fıstığı, fındık, kabak, pancar, kavun, brokoli, enginar,kuru baklagiller ve buğday embriyosudur.Doğal gıdalar gebenin folik asit açığını tam olarak kapatamazlar.Bu nedenle planlı gebeliklerde hamile kalmadan 3 ay önce folik asit alımına başlanmalıdır. Gebelerde folik asit eksikliğine bağlı bebeklerde nöral tüp defektleri adı altında toplanan bir takım anormalliklerinin ortaya çıkabileceği gösterilmiştir.Ayrıca bu gebelerde gebelik zehirlenmesinin daha sık geliştiği gözlenmiştir.
Lifli Gıdalar(Posalı gıdalar)
Günlük beslemenizin büyük bir bölümünü oluşturması gereken lifli(posalı) yiyecekler, gebelikte sık görülen kabızlığın ve bağırsak tembelliğin önlenmesinde çok yararlıdır.Günde 25-35 gram arasında lif almamız gereklidir.Bu miktar günde 5 porsiyon liften zengin gıdalar tüketerek,yani 3 porsiyon sebze,2 porsiyon meyve,6 porsiyon tahıl ve kuru baklagiller tüketerek sağlanabilir.Günde 50-60 gramın üzerindeki aşırı tüketim ise kalsiyum,demir,çinko gibi bazı mineralleri bağlayarak vücuttan atılmalarına yol açabilir.
